HOME | STUDIEBIJBEL | BIJBELSTUDIES | BIJBELATLAS | BIJBELSEGESCHIEDENIS | NIEUWS
De opstanding is als een
nieuwe schepping
De Bijbel is niet een boek dat je zomaar even van kaft tot kaft leest. Het kan lastig zijn om je weg door de Bijbel te vinden, als je niet weet wat zich wanneer heeft afgespeeld. Deze site kan je helpen om de Bijbel beter te leren kennen. Ontdek de bron van vrede, het Woord van God:
Bijbelstudie 323 - De opstanding is als een nieuwe schepping
Het is iets geweldigs, een grootse zaak: de opstanding uit de doden
Wij kunnen niet opstaan uit
eigen kracht. Niemand kan de dood (Openb. 1 : 17, 18) overwinnen,
behalve Jezus Christus, de Zoon van God. Hij heeft de (2 Tim. 1 : 10)
sleutels van de dood en van het dodenrijk.
De opstanding uit de
doden is een even groot wonder als de schepping van de hemel en de
aarde uit niets. Ook de opstanding kan (1 Cor. 15 : 20-27) alleen
plaats hebben door goddelijke kracht.
Zoals het was in het
begin: "God sprak en het was er" zó zal het zijn aan het
eind van de wereldgeschiedenis: De Zoon, God in majesteit, spreekt en
de doden horen zijn stem en ze worden levend gemaakt. De Here zal dat
doen door de Heilige Geest. Door zijn lijden en sterven heeft de Here
Jezus Christus zijn opstanding (Rom. 8: 11) verdiend. Door zijn Geest
doet Hij ons delen in zijn opstanding. De Heilige Geest is immers de
levendmakende Geest. Hier wel goed onderscheiden!
De opstanding begint nu
De Heilige Geest
begint al in dit leven ons levend te maken. Door de Geest gaan wij God
weer dienen: de wedergeboorte van een mens is een opstanding uit de
dood. De Geest maakt dat wij zelf uit de doden opstaan, d. w .z. te
midden van dode, in zonde levende mensen, weer gaan leven en de Here
gaan dienen.
Paulus spreekt daar
aangrijpend en indringend over in Efeze 5 en Efeze 5 : 8-21 roept in
lyrische bewoordingen de Efezieërs toe: "Ontwaak, gij die
(Efeze 5 : 14) slaapt en sta op uit de doden, en Christus zal over U
lichten' , .
En toch laat hij in
zijn brief aan de Filippenzen tegelijk zien dat dit eerste opstaan uit
de doden, moeite kost en strijd. Het brengt nog maar een begin van
leven met zich mee. Het is een proces dat je hele leven lang duurt. De
Heidelbergse Catechismus noemt dat levenslange (H.C. vr./antw. 88)
proces: "de afsterving van de oude en de opstanding van de nieuwe
mens". We noemen dat ook wel "de dagelijks bekering van de mens".
Hoeveel strijd dat
kost lezen we in wat Paulus daarover schrijft in (Fil. 3 : 7.11) zijn
brief aan de Filippenzen. Vroeger behoorde de apostel tot de
Farizeeën, die in het nauwkeurig houden van de wet
hun behoud zochten. Die Joden en Farizeeën die met hun ijver
voor de wet, de gemeente van Jezus Christus vervolgden, waren "dood";
ze kenden het echte leven niet. Paulus is uit die kring bevrijd door de
Here Jezus Zelf.
Alles waar de apostel
vroeger op vertrouwde, acht hij nu waardeloos. Hij wil uit de doden
opstaan, levend worden en levend zijn (vs. 11). Hij wil helemaal
één zijn met Christus. Zelfs Paulus moet
erkennen: het is nog maar een begin, volmaakt is hij nog lang niet,
maar hij "jaagt" naar die opstanding uit de dood. Gelukkig hangt het
niet van (Fil. 3 : 12) hemzelf af; hij hoeft het niet te grijpen. Want
Christus heeft hem gegrepen. Met Christus sterven, aan zijn dood
"gelijkvormig" worden, betekent ook met Hem opstaan tot een nieuw
leven.
Zo bidt de kerk dat
ook bij de doop van een kind van de gelovigen: "opdat het met Hem door
de doop in de dood begraven wordt, maar ook met Hem opstaat in een
nieuw leven".
En in zijn brief aan
de Romeinen schrijft Paulus: "Wij zijn dan met Hem (d.i. Christus)
begraven door de doop in de dood opdat, gelijk Christus uit de doden
opgewekt is door de majesteit des Vaders, zo ook wij in nieuwheid des
levens zouden wandelen". (Rom. 6: 4).
De Heilige Geest voltooit zijn
werk
Het nieuwe leven, die
opstanding uit de dood, begint dus al aan deze zijde van het graf. Die
vernieuwing van het leven is een gave van de Heilige Geest. En wat de
Heilige Geest in dit leven begint, maakt Hij ook af. Dat gebeurt op die
grootse en geweldige dag als Christus ons roept uit het graf. Dan zal
Hij ons ook in lichamelijk opzicht het leven teruggeven, een echt
volmaakt en voltooid leven. We ontvangen (1 Cor. 15 : 44) dan een
"geestelijk lichaam". Dat betekent niet een onstoffelijk lichaam, een
"ongrijpbaar lichaam", zoals men wel eens spottend heeft gezegd. Het
zal een lichaam zijn dat helemaal door de Heilige Geest wordt geregeerd
en helemaal aan de Geest onderworpen is.
Hoe dat zal zijn? Hoe
ons lichaam zal zijn, welk verband er zal zijn tussen het aardse
lichaam en het geestelijk lichaam, de apostel (I Cor. 15 : 35-49)
Paulus zegt er iets over in zijn eerste brief aan de
Corinthiërs. En verder: we moeten afwachten. Maar het wordt
een grote verrassing!
En direct ná het
sterven ?
Aan de opstanding van
de doden bij de terugkomst van de Here Jezus Christus gaat
nóg iets anders vooraf. Wat gebeurt er met de gelovigen
meteen bij het sterven?
Op een boeiende manier
spreekt de apostel Paulus daarover in de (Fil. 1: 19-26) brief aan de
Filippenzen. De apostel zit in de gevangenis. Vanuit die gevangenschap
schrijft hij de Filippenzen een bemoedigende brief. De Filippenzen zijn
met bijzondere banden aan Paulus verbonden. Het was in Filippi dat de
apostel voor het eerst in het huidige Europa (Hand. 16 : 11-40) het
evangelie verkondigde. Vandaar dat ze er zeer van onder de indruk zijn
dat Paulus gevangen zit. De vijandschap is zo groot en (Fil. 1 : 27,
28) beangstigend.
Maar Paulus wijst hen
erop waar het in de eerste plaats om gaat: als Christus maar wordt
gepredikt. Dan mogen mensen hem (Fil. 1 : 20) het leven moeilijk maken,
Christus zal worden groot gemaakt door wat de apostel zaloverkomen, of
hij nu mag blijven leven of dat hij zal moeten sterven. Want als het
voor de apostel sterven wordt zal hij er alleen maar op vooruitgaan!
Je zou denken: met het
sterven ben je alles kwijt. Bij (Fil. 1 : 21) het sterven is alles
afgelopen. Nee, zegt Paulus: "het leven is mij Christus en het sterven
gewin".
Verlangen om bij Christus te zijn
Als je leven nu
helemaal voor Christus is, als je leeft door en voor ; Hem en als zijn
dienst je alles is, dan gebeurt bij het sterven dit wonder dat je het
meteen nóg beter krijgt. Het leven verdwijnt niet. (H.C.
vf./antw. 57). Je moet wel tijdelijk je lichaam missen: je handen en
voeten, je lichamelijke ogen en oren, maar dat betekent niet, dat je
niet voluit leeft en hoort en ziet en geniet. Nee, Paulus kan zelfs
verlangen om te sterven. Dat kan hij na een leven van strijd en moeite.
Een heerlijk vooruitzicht lokt hem: "hij verlangt om heen te gaan en
met Christus te zijn, want dit is verreweg het beste.
De apostel maakt
duidelijk (Fil. 1 : 23) dat je op twee mameren kunt leven: In het vlees
en bulten het vlees , (vlees betekent hier lichaam). Als de Here het
wil, als het moet, wil hij nog wel "in het vlees blijven leven". Om
Christus' wil is hij be- reid, hoe moeilijk het ook voor hem is, de
kerken te dienen en de ge- lovigen te helpen. Dan wil hij nog wel
blijven leven, "nog in het vlees blijven". Dat houdt in dat hij ook
buiten het "vlees", dus zonder zijn lichaam echt kan leven.
Daarom schrijft hij in
zijn tweede brief aan de Corinthiërs: "zolang (2 Cor. 5: 6-8)
wij in het lichaam ons verblijf hebben, zijn wij ver van de Here in den
vreemde, maar wij zijn vol goede moed en wij begeren temeer ons
verblijf in het lichaam te verlaten en bij de Here onze intrek te
nemen".
De apostel leert niet niet iets
nieuws
Want zo heeft de Here
Jezus Christus het Zelf gezegd. Hangend aan (Luk. 23 : 39-43) het kruis
tussen twee misdadigers, zei Hij tegen degene, die schuld beleed en Hem
als Koning erkende: "heden zult gij met Mij in het paradijs zijn!" Het
paradijs,dat is de wereld van de volle gemeenschap (2 Cor. 12: 4) met
God, van de volkomen en zuivere dienst van God. Leven (Openb. 2 : 7) in
het paradijs is een bewust leven. Paulus verlangt met Christus
tê zijn, bij de Here zijn intrek te nemen, met Christus zijn,
betekent bewust in Zijn gezelschap zijn en leven.
Veel is hier nog voor
ons verborgen. De Here openbaart ons met recht meer dan we moeten
weten. En we weten genoeg om moed te vatten en vol te houden. Dat we
direct na het sterven bij Christus zijn en dan straks als de Here komt
ook het lichaam terug krijgen!
Van dat laatste
spreekt de apostel in dezelfde brief: Wij verwachten (Fi1. 3 : 20, 21)
uit de hemelen de Here Jezus Christus als Verlosser, "die ons vernederd
lichaam veranderen zal, zodat het aan zijn verheerlijkt lichaam
gelijkvormig wordt".
Drie fasen in het
échte leven
We kunnen dus spreken
over drie perioden van leven bij een christen:
-de gelovigen mogen
hier leven. Leven in het vlees, in het lichaam. Nu op de aarde. We
leven hier alleen echt als we leven door het ge- loof. Door het geloof
heeft Paulus geleefd sinds Christus hem overwonnen heeft op de weg naar
Damascus. Vóór die tijd bestond hij wel, hij
werkte hard en was erg bekend, maar hij lééfde
niet: door zijn zonden was hij dood.
-de gelovigen mogen
als ze stérven blijven leven: leven buiten het vlees, buiten
het lichaam. Dat leven is beter: ze doen geen zonde meer, en leven
samen met Christus in heerlijkheid. Ze leven alleen tijdelijk zonder
hun lichaam.
-de gelovigen zullen
straks leven: dan in het verheerlijkte vlees, het (Thess. 4 : 17)
geestelijk lichaam. Dat zal zijn als Jezus Christus terugkomt en de
graven open zullen gaan. Dan zal wie geloofd heeft altijd bij de Here
zijn.
De opstanding uit de doden
ontkend door de Sadduceeën
Al de eeuwen door is
de opstanding uit de doden ontkend en bestreden. En zelfs sommige
gelóvigen hadden er aanvankelijk moeite mee de waarheid van
deze belijdenis te aanvaarden. Vandaar dat de bijbel er duidelijk
bemoedigend en onderwijzend, maar soms ook bestraffend over spreekt.
Uit het Nieuwe
Testament blijkt dat reeds de Sadduceeën de opstanding
loochenden. Je zou ze de vrijzinnigen kunnen noemen uit de tijd toen de
Here Jezus Christus op aarde leefde. Ze loochenden niet alleen de
opstanding van de doden, maar ook het bestaan van engelen of geesten.
De Farizeeërs waren meer de conservatieven. Omdat zij het Oude
Testament als Woord van God aanvaardden, geloofden zij ook de
opstanding van de doden. Farizeeën en Sadduceeën
stonden dan ook fel tegenover elkaar.
Paulus maakte daar
eens op handige manier gebruik van. Hij stond (Hand. 23 : 6-10) toen
als gevangene van de Romeinen voor de Joodse Raad. De leden van die
Raad behoorden tot één van die partijen. De
apostel stelde toen dat heel uitzonderlijke van het christelijk geloof:
"ik sta terecht om de hoop en de opstanding der doden". Het ging immers
om de vraag of de Here Jezus Christus werkelijk uit het graf was
opgestaan. Voor de Sadduceeën was dat een dwaze gedachte, maar
de Farizeeën konden de mogelijkheid van de opstanding niet
ontkennen. Vandaar dat ze in verwarring kwamen.
De Sadduceeën
kwamen eens tot Jezus met een strikvraag over de (Matth. 22 : 23-33)
opstanding van de doden, met de bedoeling duidelijk te maken hoe (Luk.
20 : 27-40) bespottelijk die opstanding wel is. Maar Jezus wijst ze
scherp terecht. Ze krijgen te horen: (Matth. 22 : 29)
-u kent de Schriften
niet. Ze hebben de bijbel (het Oude Testament) nog nooit goed gelezen;
-én u kent
God niet, de grote Schepper, Die roept en het is er, Die gebiedt en het
staat er: de kracht van God die aan niets en niemand gebonden is.
(Psalm 33 : 9)
Betwijfeld door sommige gelovigen
Later in
kerken als die in Corinthe en Thessalonica hadden zelfs kerkleden die
in de Here Jezus Christus geloofden, moeite met de opstanding van de
doden. Ze hadden nog last van hun vroegere manier van denken. In die
Griekse wereld was hun altijd geleerd dat het lichaam maar "stof" was.
Maar dat de "ziel" of de "geest" van de godheid afkomstig was. Die ziel
moest uit het lichaam verlost worden. Vandaar dat de christenen die
afkomstig waren uit die Griekse wereld zich afvroegen: Opstanding van
het lichaam, is dat wel nodig? (1 Cor. 15) De apostel gaat het hun
grondig leren. (1 Thess. 4 : 13).
Bespot door de geleerde heidenen
Toen Paulus in Athene
het evangelie bracht aan geleerde Grieken hebben (Hand. 17 : 32) ze
lang naar hem geluisterd. Maar toen hij over de opstanding van de doden
sprak, begonnen ze te spotten.
Later, toen de apostel
zich verdedigen moest tegenover stadhouder (Hand. 26 : 22-24) Festus en
koning Agrippa, liep zijn toespraak ook uit op de opstanding van
Christus, Die, "als eerste uit de opstanding der doden" het licht zou
aankondigen én aan het volk én aan de heidenen.
Daarbij predikte hij duidelijk de opstanding uit de doden. Toen noemde
de Romeinse standhouder dat "wartaal", zulke dwaasheid kan een normaal
mens er niet uitslaan.
Bestreden door dwaalleraars
De apostel, en dus ook
de nieuw-testamentische kerk van het begin, heeft al moeite gehad met
kerkleden, die de echte, feitelijke, lichamelijke opstanding uit de
doden ontkenden. Paulus noemt van deze dwaalleraars o.a. een zekere
Hymenaéus en een Philétus. die waren "uit het
spoor der waarheid geraakt", dat (2 Tim. 2: 17) betekent dus, dat ze
uit de koers waren geraakt en het zuivere evangelie (vlg. ook 1 Tim.1 :
20) niet meer predikten.
Ze beweerden "dat de
opstanding reeds heeft plaats gevonden". Ze zullen beweerd hebben dat
de opstanding van (Rom. 6: 4) de doden al gebeurd is bij de
wedergeboorte, dus bij de opstanding in (Efeze 2 : 5, 6) deze tijd,
één aspect van de opstanding, waarover we het
zojuist (Col. 3 : 1) hadden. Ze konden daarbij wijzen op wat ze allen
in de kerk geloofden. Ze beschouwden als dé opstanding: wie
gelooft in Jezus Christus is al opgestaan, en, beweerden ze blijkbaar,
dat is voldoende. Nu moet je daar niet die dwaasheid van maken dat
lijken ook nog uit het graf komen.
Paulus treedt scherp
op tegen deze dwaling: "onheilige, holle klanken (2 Tim. 2 : 16) noemt
hij dit beweren: "ze drijven de goddeloosheid nog verder", "hun woord
is als de kanker". Want deze dwaalleer was gevaarlijk, en brak "het
geloof van sommig en af".
Die ontkenning van de opstanding
is er ook vandaag
De
één zegt: de dood is eigenlijk niets bijzonders,
de dood hoort bij het leven. De dood is het natuurlijke einde van het
mensenleven, de dood is de definitieve grens; over die grens is er geen
bestaan meer. Dood is dood.
Een ander wil nog wel
spreken van "opstanding". Die zegt zelfs met de Kerk van alle eeuwen
mee te belijden: "ik geloof de opstanding van de doden". Soms zelfs: ik
geloof de lichámelijke opstanding. Maar zegt er dan tegelijk
bij: het lijk blijft in het graf en wordt voorgoed tot stof.
Wat verstaat zo iemand
dan onder "lichamelijke" opstanding? Bijvoorbeeld: je staat op in je
kinderen, die "nemen de draad van je leven weer op". Of je staat op in
je leerlingen. Die, "nemen de draad van je theologisch denken of van je
wereldvernieuwingsleer weer op". Een mens spreekt dan nog nadat hij
gestorven is. In die en die van zijn leerlingen is hij "opgestaan".
Op die manier achten
bepaalde theologen soms ook hun eigen "lichamelijke" opstanding
mogelijk. Misschien kan het ook nog anders. Ze weten het ook niet zo
precies.
Maar Gods Woord is duidelijk
De bijbel weet het wel
precies, omdat Jezus Christus het ons Zelf heeft geleerd. We weten het
uit zijn eigen mond en uit die van de apostelen. De oudtestamentische
kerk wist al heel goed dat de doden zullen Luk. (20 : 27-40) opstaan.
Christus wijst daarop in dat twistgespek met de Sadduceeën.
Hij kan immers de Schriften zuiver lezen en uitleggen: "De Here noemt
Zich de God van Abraham en de God van Izak en de God van Jakob. Hij is
niet een God van doden, maar van levenden, want voor Hem leven zij
allen". De aartsvaders leven nu bij God en zij zullen straks opstaan en
ook wat hun lichaam betreft weer leven: want God is hun God. Hij is hun
God zoals ze waren en zoals ze zijn zullen: mensen van vlees en geest,
complete mensen.
God is sterker dan de dood
Daar zingt ook de
dichter van Psalm 49 van: (Ps. 49 : 16) "Maar God zal mijn
leven verlossen ("loskopen" staat er letterlijk) uit de macht van het
dodenrijk, want Hij zal mij opnemen". , Wie in ongeloof sterft, de
materialist die alles verwacht van déze aarde, die
schijnbaar heel het leven beheerst en de kerk vaak dooddrukt, hij zal
straks alles missen.
Maar de gelovige mag
verder zien. Hij zal ook moeten sterven, maar God neemt hem als zijn
eigendom' , tot Zich. De gestorvene zal leven, de complete mens, zoals
God hem eens schiep.
Alle mensen zullen
sterven, nee niet allen. De mensen die leven op de dag en het ogenblik
dat de Here Jezus Christus terugkomt zullen niet (1 Thess. 4: 17)
sterven. En van de gelovigen wordt ons meegedeeld dat in een ondeelbaar
(1 Cor. 15 : 14) ogenblik hun lichamen veranderd, verheerlijkt zullen
worden.
Alle mensen zullen ook
opstaan. Maar niet alle mensen zullen bij de (Joh. 5 : 28) opstanding
léven. Wie niet geloofd heeft in Jezus Christus zal wel
bestáán, maar dat is een bestaan in
verschrikking. Wie gelooft heeft zalleven in eeuwigheid.
Maar de Here spreekt
ook over de "lafhartigen" , dat zijn de mensen (Openb. 21: 8) die
deserteren uit de kerk en het verbond van God verbreken, over de
"ongelovigen" en verder over mensen die in allerlei zonden leven en
zich daarvan niet bekeren. Hun toekomst is de tweede dood. Na de eerste
dood (hun sterven) komt de tweede dood: eeuwige verschrikking.
De gelovigen zullen
met hun sterven deel hebben aan de eerste (Openb. 20 : 4-6) opstanding:
ze mogen met de Here zijn. Dat is de "eerste" en wel alles beheersende
opstanding. Ze mogen met Christus heersen duizend jaar, al de tijd
tussen de hemelvaart en de terugkomst van de Here Jezus Christus.
Volgens de beeldspraak
die hier wordt gebruikt is dus hun "tweede opstanding de lichamelijke
opstanding op de jongste dag. En dan volgt een eeuwig leven.
Hoe zal dat zijn?
Daarover gaat een andere studie.
INFO: DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN - FILM
Remember all victims of violence worldwide
DE WEG | DE WAARHEID | HET LEVEN | FILM | AUDIO
HOLYHOME.NL USE NO COOKIES - REPORT DEAD LINKS
Waard om te weten :
Een hartelijk welkom op de siteDeze pagina printen
Sitemap
Wie zoekt zal vinden
FAQ - HELP
Kerk
Zondag
Advent
Kerstfeest
Driekoningen
Vastentijd
Goede Vrijdag
Aswoensdag
Palmzondag
Palmpasen
De stille week
Witte donderdag
Stille zaterdag
Paaswake
Pasen - Paasfeest
Hemelvaartsdag
Pinksteren
Biddag
Dankdag
Avondmaal
Doop
Belijdenis
Oudjaarsdag
Nieuwjaarsdag
Sint Maarten
Sint Nicolaas
Halloween
Hervormingsdag
Dodenherdenking
Bevrijdingsdag
Koningsdag / Koninginnedag
Gebedsweek
Huwelijk
Begrafenis
Vakantie
Recreatie
Feest- en Gedenkdagen
Symbolen van herkenning
Leerzame antwoorden op levens- en geloofsvragen
Hebreeën 4:12 zegt: "Want levend en krachtig is het woord van God, en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden". Lees eens: Het zwijgen van God
God heeft zoveel liefde voor de wereld, dat Hij Zijn enige Zoon heeft gegeven; zodat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat maar eeuwig leven heeft. Lees eens: God's Liefde
Schat onder handbereik
Bemoediging en troost
Bible-people - stories of famous men and women in the Bible
Bible-archaeology - archaeological evidence and the Bible
Bible-art - paintings and artworks of Bible events
Bible-top ten - ways to hell, films, heroes, villains, murders....
Bible-architecture - houses, palaces, fortresses
Women in the Bible - great women of the Bible
The Life of Jesus Christ - story, paintings, maps
Read more for Study Apocrypha, Historic Works
GELOOF EN LEVEN een
KLEINE HULP VOOR ONDERWEG
Wie zoekt zal vinden
Boeiende Series :
BijbelvertalingenBijbel en Kunst
Bijbels Prentenboek
Biblische Bildern
Encyclopedie
E-books en Pdf
Prachtige Bijbelse Schoolplaten
De Heilige Schrift
Het levende Woord van God
Aan de voeten van Jezus
Onder de Terebint
In de Wijngaard
De Bergrede
Gelijkenissen van Jezus
Oude Schoolplaten
De Zaligsprekingen van Jezus
Goede Vruchten
Geestesgaven
Tijd met Jezus
Film over Jezus
Barmhartigheid
Catechese lessen
Het Onze Vader
De Tien Geboden
Hoop en Verwachting
Bijzondere gebeurtenissen
De Bijbel is boeiend
Bijbelverhalen in beeld
Presentaties en Powerpoints
Bijbelse Onderwerpen
Vrede van God voor jou
Oude bijbel tegels
Informatie over alle kerken in Nederland: Kerkzoeker
Bible Study: The Bible alone!
L'étude biblique: Rien que la Bible!
Bibelstudium: Allein die Bibel!
Materiaal voor het Digibord
Werkbladen Bijbelverhalen Bijbellessen
OT Hebreeuws-Engels
NT Grieks-Engels
Naslagwerken
Belijdenissen
Een rijke bron
Missale Romanum + Afbeeldingen
Stripboek over Jezus
Christelijke Symbolen
Plaatjes Afbeeldingen Clipart
Evangelie op Postzegels
Harmonium Huisorgel
Godsdiensten en Religies
Herinnering aan Kerken
Christian Country Music
Muzikale ontspanning
Software voor Bijbelstudie
Hartverwarmende Klanken
Read and Hear the Holy Bible
Luisterbijbel
Bijbel voor Slechtzienden Begrippenlijst -1- -2-
Meer weten over de Psalmen, gezangen, liturgieën, belijdenisgeschriften: Catechismus, Dordtse Leerregels en veel andere informatie? . Kijk op: Online-bijbel.nl(What's good, use it)