Jezus naar het kruis geleid 

Lukas XXIII 26-31 - De Kruisdragende Heilant

26 En toen zij Hem wegleidden, grepen zij een zekere Simon van Cyrene, die van het land kwam, en legden hem het kruis op om het achter Jezus aan te dragen. 27 En Hem volgde een grote menigte van volk en van vrouwen, die zich op de borst sloegen en over Hem weeklaagden. 28 En Jezus wendde Zich tot haar en zeide: Dochters van Jeruzalem, weent niet over Mij, maar weent over uzelf en over uw kinderen, 29 want zie, er komen dagen, waarop men zeggen zal: Zalig de onvruchtbaren, en de schoot, die niet heeft gebaard, en de borsten, die niet hebben gezoogd. 30 Dan zal men beginnen te zeggen tot de bergen: Valt op ons, en tot de heuvelen: Bedekt ons. 31 Want indien zij dit doen aan het groene hout, wat zal met het dorre geschieden?
 
32 Er werden ook nog twee misdadigers weggeleid, om met Hem te worden terechtgesteld.

Een joelende menigte, met Jezus en twee misdadigers in hun midden, zoekt zich een weg door de nauwe straten van Jeruzalem naar Golgotha

In het spoor van de Heiland volgen ook vrouwen de droevige stoet. Waarom? Was het nieuwsgierigheid of haat, die hen ertoe bracht om achter die stoet met Jezus in hun midden mee te lopen?

Wat is het toch, dat mensen naar een kruisiging trekt? Er liepen vrouwen in de stoet mee, die geraakt waren door de aanblik van Jezus. De aanblik van zijn gelaat, van zijn gegeselde gestalte, wekte medelijden op in hun hart. Luid jammerend beklagen zij Hem. En hoe vreemd: Jezus weert hun medelijden af! Dochters van Jeruzalem, weent niet over Mij, maar weent over uzelf! Het huilen van die vrouwen komt ons menselijk, warm en sympathiek voor. Gelukkig, dat er toch ook nog mensen waren langs de kruisweg met een hart. Maar hoe gunstig deze vrouwen zich ook lijken te onder­scheiden van de rest, ook zij geven er blijk van Jezus niet te kennen. Ook zij nemen Hem niet gelovig aan als de Zoon van God, gezonden om ook hun zonden te verzoenen. Hun beklag was niet meer dan sentiment voor een veroordeelde op weg naar zijn laatste ogenblikken. Daarom wijst Jezus het medelijden van die vrouwen af, want Hij zoekt geen medelijden, Hij zoekt geloof!

Weent niet over Mij, zegt Jezus! Deze "dochters van Jeruzalem " hadden geen enkel besef, wat zich voor hun ogen afspeelde. Zij zagen in Jezus het slachtoffer, maar zij zagen in de verste verten niet, dat zij zelf als slachtoffer werden voortgedreven naar een toekomst, die snel naderbij kwam. Want Jezus voorzag het ver­schrikkelijk lot, dat Jeruzalem bedreigde. Daarom zegt Jezus: weent niet over Mij, maar weent over uzelf en over uw kinderen. U bent er - in zekere zin - zegt Jezus erger aan toe, dan Ik. Ik weet welke weg voor Mij ligt, Ik ga Mijn weg doelbewust, maar u leeft uw leven zonder enig besef van wat u boven het hoofd hangt. De verwoesting van Jeruzalem!

Jezus volbrengt de Weg van de Vader, Hij draagt de onmetelijk zware last, niet alleen van zijn persoonlijke, menselijke pijn, maar van de zonden der gehele wereld, die op Hem rust. Weent niet over Mij, zegt Jezus. Ik ga deze weg in uw plaats, om de wereld met God te verzoenen. Ook daarom zegt Jezus: weent niet over Mij! Want wie met gelovige ogen naar dit gebeuren kijkt, die weet dat hier geen medelijden op zijn plaats is. Het enige wat past bij het feit, dat Jezus bereid was de weg naar het kruis te gaan om zondaren met God te verzoenen, is geloof. Want wie met gelovi­ge ogen op Jezus ziet, die ziet, dat het ook om hem of haar was, dat de Heiland deze weg is gegaan. Dat er anders geen hoop, geen verzoening, geen vrede met God mogelijk was geweest. Daarom geloof gevraagd. Medelijden is niet genoeg! Alleen door het geloof hebben wij toegang tot Jezus verzoenend werk! Geloof! Weent over uzelf en gelooft in de Here Jezus Christus, want alleen door Hem is er vergeving, eeuwig leven. Gelooft u, jij al in deze Jezus?

Simon van Cyrene

Marcus 15:21 - En zij presten een voorbijganger om zijn kruis te dragen, een zekere Simon van Cyrene, die van het land kwam, de vader van Alexander en Rufus.

In alle drie de synoptische evangeliën (Matteüs, Marcus en Lucas) komt Simon van Cyrene voor. Cyrene was een oude Griekse nederzetting aan de kust van Noord-Afrika. Romeinse soldaten ronselen Simon onderweg in Jeruzalem uit het toegestroomde publiek en dwingen hem het kruis van Jezus te dragen (Matteüs 27 vers 32, Lucas 23 vers 26). Sommigen geloven dat Simon een heiden was, maar zijn naam houdt de mogelijkheid open dat hij jood was (Shimean is een Hebreeuwse naam) die naar Jeruzalem was gekomen voor de viering van het Pascha. Als hij inderdaad een Jood was, is zijn protest het kruis te dragen principieel geweest. Iedere Jood wist dat iemand die op "een paal gehangen" werd, door God vervloekt was, en daaraan wilde hij zich niet verontreinigen (Deuteronomium 21 vers 22 en 23).

Wat betekent het dat iemand anders het kruis voor Jezus heeft gedragen? Betekent dat dat Jezus niet zelf het hele lijden heeft gedragen? En wat zou dat dan weer betekenen? Is dat niet in strijd met het kruiswoord van Jezus dat alles door Hem volbracht is? Heeft Hij dan niet alles volbracht?

En zij dwongen een voorbijganger, Simon van Cyrene, die van de
akker kwam, de vader van Alexander en Rufus, dat hij zijn kruis
droeg.

3. Wat betekent dit voor ons? Laten we zien.

Wat betekent het voor Jezus dat Simon van Cyrene zijn kruis droeg?

Het gaat hier dus om het moment dat Jezus wordt weggeleid door de soldaten vanuit het rechthuis naar de poort van Jeruzalem om daar buiten de poort gekruisigd te worden. Markus beschrijft in dit hoofdstuk eerst de veroordeling van Jezus door de stadhouder Pilatus. Daarna vertelt hij over de bespotting en
mishandeling door de soldaten. Daarna gaat het over de wegvoering naar Golgotha. 

Zoals gebruikelijk draagt Jezus als een ter dood veroordeelde zelf zijn kruis, dat wil zeggen de dwarsbalk. Daarmee wordt tot uitdrukking gebracht dat de veroordeelde de doodstraf heeft verdiend en bovendien dat het een grote schande is dat dit met jou gebeurt. Dat vindt publiekelijk plaats. 

Zo gebeurt het dus ook met Jezus. We zien Hem daar lopen met de twee andere ter dood veroordeelden tussen de soldaten. Het kruis drukt zwaar op zijn schouders. Op een gegeven moment nemen de soldaten dat kruis van Hem af en leggen het op een voorbijganger, namelijk Simon van Cyrene. Die komt daar juist op dat moment voorbij.  We zouden zeggen: toevallig, maar wat is toevallig?

De soldaten grijpen hem vast en dwingen hem om het kruis te dragen. Het
gebeurt dus bepaald niet vrijwillig. De woorden die Markus gebruikt wijzen er op dat het onder dwang gebeurt. Of hij wil of niet, Simon moet het kruis van Jezus dragen. 

Waarom is dat gebeurd? 

Er zijn enkele uitleggers die zeggen dat de soldaten de spot hebben willen drijven met de Joden en Jezus. Als Hij dan een koning is, dan moet iemand maar eens de kroon van die koning dragen. Mooi toch zo’n koning? Heeft Hij zelf niet het bordje om zijn hals hangen: Ik ben de koning van de Joden? Zelf sluit ik me graag aan bij anderen die zeggen dat Jezus te zwak geworden is om het kruis te dragen.

We moeten bedenken dat er al zoveel zwaar lijden voor hem aan dit moment voorafging. Het begon met de nachtelijke strijd in Gethsemane, daarna de gevangenneming, toen het verhoor door het sanhedrin. Daarna naar Pilatus en Herodus en vervolgens nog eens het spotspel van de soldaten met hem. Het kan
toch niet anders of Jezus moet door alles wat Hij meemaakte zijn krachten hebben verloren. De soldaten hebben dat gezien en precies daarom grijpen zij een willekeurige voorbijganger beet om het kruis te dragen voor Jezus. 

Maar juist daardoor kwam de vraag bij iemand op of Jezus zo wel alles heeft volbracht wat volbracht moest worden om ons te verlossen van onze schuld. Is er zo niet een druppel van de lijdensbeker die niet door hem, maar door een ander is gedronken? Ik bezie dat anders. Ik zou zeggen: juist omdat Simon het kruis van Jezus heeft gedragen kon Hij op Golgotha komen om zich daar te laten kruisigen. Om daar het offer voor onze zonden te brengen. Het zou juist heel
onduidelijk en verwarrend geweest zijn als Jezus onderweg was bezweken met alle gevolgen van dien. We mogen het dus mijns inziens zien als een stukje leiding van God dat Simon daar liep. Zoals Jezus in de nacht door een engel was gesteund op weg naar het kruis, zo word Hij nu door Simon gesteund op weg naar Golgotha.

Wat betekende dit kruisdragen voor Simon van Cyrene zelf? 

Eerst eens de vraag: wie was hij eigenlijk, deze man die ineens in beeld komt? Hij kwam uit Cyrene, vlak bij Libië, dus uit Noord Afrika. Hij was dus ver van huis. Was hij een jood of een Jodengenoot of een heiden? We weten het niet. Was hij een kleurling? Dat zou gezien zijn herkomst heel goed kunnen. Maar het blijft gissen. Het enige wat we weten is dat hij totaal onverwacht bij de kruisiging van Jezus betrokken wordt. En dat hij dat zelf niet wil, want hij wordt er toe gedwongen.

Wanneer we ons dat even proberen in te denken zien we dat het voor deze Simon een heel schokkende ervaring moet zijn geweest, wat hier met hem gebeurt. Tegen zijn wil in wordt het kruis van een ander, van Jezus op zijn schouders gelegd en hij moet het voor Hem naar Golgotha dragen. Wat zal dit toch voor deze Simon betekend hebben? 

Markus noemt hem de vader van Alexander en Rufus, zonder uit te leggen wie
die twee mensen zijn. Daaruit zou je kunnen afleiden dat de lezers van Markus wisten wie er mee bedoeld werden. De naam Rufus komen we ook tegen in het laatste hoofdstuk van de Romeinenbrief. Daar vraagt Paulus om Rufus en zijn moeder te groeten. Het zijn dus christenen die behoren tot de gemeente in Rome. Het is heel goed mogelijk dat het dan om deze Rufus, de zoon van Simon van Cyrene gaat. Dat wettigt het vermoeden dat Simon van Cyrene ook een christen geweest is of – misschien moeten we zeggen - christen geworden is. 

Misschien zit het zo: Simon droeg het kruis niet omdat hij een discipel van Jezus was, maar hij werd een discipel van Jezus omdat hij het kruis droeg. Dan gaat in zijn leven in vervulling wat Jezus eerder had gezegd over het opnemen van het kruis en het volgen van Hem. Dat zien we bij Simon letterlijk gebeuren. 

Hij neemt het kruis van Jezus op zijn schouders en hij volgt Hem op weg naar Golgotha. Hij lijdt dus ook. Maar niet in de plaats van Jezus; hij lijdt met Jezus mee. Jezus zelf bleef het bordje met zijn beschuldiging dragen: de koning van de Joden. Jezus zelf zal straks op Golgotha op het kruis neergelegd worden en er aan vast genageld worden. Dat zal met Simon niet gebeuren, ook al zijn er
bepaalde mensen in de kerk geweest die dat beweerd hebben. 

Nee, Simon droeg het kruis voor Jezus, opdat Jezus zelf aan dat kruis zal
hangen, ook voor Simon. Dan zal het kruis dat hij droeg, door het hangen van Jezus aan dat kruis, hem tot eeuwige zegen worden. Zo bezien is het dus echt niet toevallig geweest dat hij hier liep toen hij van zijn akker kwam.

Tenslotte vragen we ons af wat dit kruisdragen door Simon nu voor ons betekent

Jezus is door Simon’s hulp bij Golgotha gekomen om vervolgens gekruisigd te worden. Dat heeft Hij ook voor ons gedaan. Als we die lijn naar onszelf ontdekken dan zien we wat Gods voorzienigheid inhoudt. Namelijk dat God er zelf in voorzien heeft dat Jezus op Golgotha kon komen om daar te sterven voor onze zonden.

Het mag dus ook tegen ons gezegd worden dat het gelukkig niet zo is dat Jezus maar een gedeelte heeft volbracht. Dat een mens zelf ook iets moet doen tot betaling van zijn schuld. Dat mag ook tegen u gezegd worden. Juist omdat Simon het kruis van Jezus droeg, geldt het ook voor ons wat Jezus riep: het is volbracht, voor u volbracht. 

Dat is het evangelie dat ons vandaag wordt verkondigd in dit Bijbelgedeelte. Tegen iedere luisteraar naar dit programma mag ik zeggen: ook voor u wilde Jezus sterven aan het kruis. Misschien hebt u het ooit als kind zo beleefd, maar is het daarna weggezakt. Dan bent u vandaag net zo iemand als Simon van Cyrene. Het lijkt heel toevallig dat hij daar liep, maar dat is dus niet zo. Ook u luistert niet toevallig naar radio 5, al lijkt het zo. Nee, God zoekt u om u te laten horen dat een ieder die zijn zonden belijdt en om vergeving vraagt, door Jezus verlost wordt.

Maar dan is er ook dit. Simon is de man die model staat voor allen die het kruis moeten opnemen en Jezus als kruisdrager moeten leren volgen. En wat zijn er veel mensen die dit in hun leven moeten leren. Hoeveel mensen in deze wereld die worden vervolgd om de naam van de Here Jezus, lijken op deze Simon. Ze volgen Jezus met het kruis, ze lijden met Hem mee. Of zoals we in Hebreen 13 lezen: ze gaan met Jezus tot buiten de poort om zijn smaadheid te dragen. Ja, zo kan het ook met u zijn. Dat uw leven hiermee getypeerd wordt. Dat u ook het
kruis draagt achter Jezus aan. Door de dingen die u meemaakt als volgeling van de Heere Jezus. 

En misschien gebeurt het ook allemaal wel gedwongen. Dat u zegt: ik wil dit helemaal niet en toch gebeurt het. Maar dan zien we aan Simon van Cyrene dat het ons tot eeuwige zegen mag worden. De gekruisigde Heiland is ook de Opgestane. En een ieder die zijn kruis draagt, zal ook delen in zijn overwinning. Er is geen kroon zonder kruis, maar er is gelukkig ook geen kruis zonder kroon. Dat geldt voor Jezus en dat geldt ook voor allen die Hem hebben leren volgen op
zijn kruisweg. U mag het evangelie horen voor verloren zondaren of ze nu uit Jeruzalem komen of uit Cyrene, of uit Nederland of waar dan ook.