Elisa’s sterfbed – Het wonder bij zijn graf 

2 Koningen XIII 21 - Een man wordt levendig in 't graf van Elisa

14 Elisa lag ziek aan de ziekte, waaraan hij zou sterven. Joas, de koning van Israël, kwam tot hem en weende over hem en zeide: Mijn vader, mijn vader! Wagens en ruiters van Israël! 15 Elisa zeide tot hem: Haal boog en pijlen. En toen hij voor hem boog en pijlen gehaald had, 16 zeide hij tot de koning van Israël: Leg uw hand aan de boog. En hij legde er zijn hand aan. Toen legde Elisa zijn handen op die van de koning. 17 Daarna beval hij: Open het venster naar het oosten. En toen hij het geopend had, zeide Elisa: Schiet. En hij schoot. Toen zeide hij: Een pijl der overwinning van de HERE, ja, een pijl der overwinning op Aram. Gij zult Aram bij Afek tot vernietiging toe verslaan. 18 Daarna zeide hij: Neem de pijlen. Toen hij ze genomen had, zeide hij tot de koning van Israël: Sla op de grond. Hij sloeg driemaal en hield toen op. 19 En de man Gods werd toornig op hem en zeide: Gij hadt vijf- of zesmaal moeten slaan, dan hadt gij Aram verslagen tot vernietiging toe. Maar nu zult gij Aram driemaal verslaan.
 
20 Daarna stierf Elisa en men begroef hem. Nu plachten de benden van de Moabieten bij het aanbreken van het jaar in het land te komen. 21 Terwijl men eens bezig was iemand te begraven, zie, daar zagen zij een bende: toen wierpen zij de man in het graf van Elisa en liepen weg. En toen de man met het gebeente van Elisa in aanraking kwam, werd hij levend, en rees overeind op zijn voeten. 

OM EENS OVER ELISA NA TE DENKEN

1. Elisa is ongeveer 85 jaar oud, want Joas begon zijn regering in het jaar 798 v. Chr.  Maar nu is deze man Gods ziek. Ooit heeft hij zelf grote wonderen gedaan, toch gaat ook Elisa de weg ‘van alle vlees’. Er is dit keer geen hemelvaart, zoals bij Elia (2Kon.2:11-12), maar een sterfbed. Het is opvallend dat er iets staat over zijn sterfbed, want elders in de Bijbel staat er eigenlijk alleen maar: “en hij stierf”. Elisa sterft door een ziekte. Deze ziekte lijkt wel de wagen, die Elisa komt ophalen om in de heerlijkheid bevorderd te worden. Want voor wie bij de Heere hoort is sterven over-lijden geworden.(Fil.1:21-23)

2. Elisa is een ‘man Gods’,oftewel een gewoon mens, die ons bijzonder veel over God kan leren, juist omdat hij, in alle dingen die hij doet, zo volkomen gericht is op God. Het gaat dus om concrete levenslessen van een man Gods aan gewone mensen. Zoals hij verbonden is geweest met God, zo mogen ook wij verbonden zijn met Hem. Blijkbaar kan God werkelijk heel veel betekenen voor ons leven. Niet iedereen is hetzelfde, maar Gods mogelijkheden zijn ongekend hoog, ook voor ieder van ons. Ben jij een man of vrouw Gods? Hoeveel ruimte geef je Hem? Hoeveel betekent Hij voor jou?

3. Iemand komt bij de man Gods op bezoek. Waarschijnlijk bevindt Elisa zich te Samaria (2Kon.6:33), de hoofdstad, zodat Elisa vlakbij de koning woont. Er staat letterlijk dat de koning is ‘afgedaald’, wat kan betekenen dat Elisa’s huis in de laagte stond, maar ook dat het om een ‘thuiskomen’ gaat. (2Sam.11:10) Het gaat hier om de koning zelf, maar die leer je hier toch beter kennen als een heel gewoon iemand met onzekerheden en angsten, met teleurstellingen, verdriet en hoop. Uit deze ontmoeting wordt duidelijk dat er sprake is van een zeer hechte band van de koning met Elisa. Hij buigt zich namelijk over het bed van Elisa en zijn tranen druipen op het gezicht van Elisa.De koning lijdt een groot persoonlijk verlies.Wie houdt deze koning over als Elisa wegvalt?

4. Deze koning lijkt wel twee gezichten te hebben.  Enerzijds is hij een koning die "kwaad deed in de ogen van de Heer" (2Kon.13:11), anderzijds blijkt hij hier juist zeer veel waardering te hebben voor Elisa, de man Gods. (2Kon.13:14) Hij noemt hem zelfs met nadruk “mijn vader”. Is dit een dubbelleven, of is deze koning ooit goed begonnen, maar is hier later weinig meer van over? Het is in ieder geval wel moeilijk om de goede dingen in ons leven een echte plaats te geven. Vaak raakt het goede ondergesneeuwd door van alles en nog wat.

5. Sommigen (of velen?) van ons hebben ook zo’n ‘dubbelleven’: - van de publieke mens (hoe ben je in je (vooral eerste) contacten,  bij vluchtige ontmoetingen?) - van de persoonlijke mens (wie ben je als niemand kijkt, hoe ga je om met je vrouw, met je kinderen, met God?) Bij de koning is er een’ publieke wereld’ die bol staat van de PK's (paardenkrachten),  terwijl zijn’ persoonlijke wereld’ blijkbaar wat schraal is als het gaat om GK's (geloofskracht, gebedskracht, Gods kracht).Dubbelhartige mensen moeten leren dat hun hart weer eenvoudig  (alleen maar) gericht wordt op God en volkomen afhankelijk is van wat Hij wil in hun leven. De persoonlijke omgang met God gaat jouw‘ publieke mens’ beïnvloeden, sturen en stimuleren. (bv. Ps.86:11/12)

6. De koning kan Elisa blijkbaar niet missen. Hij noemt hem niet alleen twee keer  'vader', maar ook nog ‘wagen Israëls en zijn ruiters’. (alsof Elisa meer is dan een hele legerafdeling van de cavalerie. De geschiedenis herhaalt zich!,zie ook 2Kon.2:12.) Elisa is van zeer grote betekenis, zowel strategisch, maar vooral ook religieus. Deze man Gods wil de koning echter leren dat niet Elisa belangrijk is, maar juist zijn God. Een man Gods is een richtingwijzer voor anderen naar God toe. Zou deze koning nu ook een dubbel deel van de geest van de profeet vragen? (2Kon.2:9)Een ‘dubbel deel’ is een uitdrukking voor het erfdeel van de eerstgeborene, oftewel de voortzetter van het bedrijf en de naamdrager van de familie. Zou deze koning alleen maar onder de indruk zijn van Elisa of zou hij ook zelf een man Gods willen worden? Door Wie laat hij zich voeden en funderen?

7. Ook bij het sterfbed van Elisa wordt naar wapens gegrepen. Elisa  commandeert de koning om zijn pijl en boog te pakken (letterlijk staat er: “doe uw hand rijden op de boog”), het raam te openen en te schieten.(Joz.8:18) Er is dus maar 1 Bevelvoerder en dat is God. De richting van het schot wordt niet door de koning uitgezocht, maar Elisa laat hem naar het Oosten schieten, naar het Over-Jordaanse en Aram, het gevreesde Groot-Syrië.

8. Elisa legt zijn hand op die van de koning, terwijl deze de boog spant. Eerder legde Elisa zichzelf op het lichaam van de toen nog dode jongen. (2Kon.4:34)Zo zegent hij het schot en er luidt zelfs een overwinningsroep vanaf  het sterfbed. Dit is de pijl van Gods verlossing! Blijkbaar doet God Zelf mee in de strijd. Deze stervende profeet weet opeens zoveel meer. Hij ziet een volkomen overwinning van Israël op aartsvijand Syrië. Dit alles lijkt op een ‘pijlorakel’, oftewel de toekomst wordt voorspeld door de loop van de afgeschoten pijl(Ezech.21:21),  maar dit is het niet. Opnieuw benut Elisa een middel om zijn boodschap zichtbaar en onvergetelijk te maken.

9. De uitleg heeft ook niets met de afgeschoten pijl te maken, maar veel meer met het voornemen van God om Zijn volk te verlossen van een machtige vijand.  Nu moet en mag Joas afrekenen met deze vijand, terwijl Achab eerder deze kans heeft gemist.(1Kon.20)  Het lijkt wel alsof het sterfbed van deze man Gods verwoestend wordt voor al Gods vijanden. Elisa sterft weliswaar, maar God zal blijven. Hij laat Zijn volk nooit in de steek. In de strijd met Syrië is iets te zien van de grote wereldwijde strijd met de tegenstander (Ef.6:10-12), een strijd die uitloopt op de overwinning. (Rom.8:37, Openb.20:11-15) De Heere Jezus is onze ‘pijl van overwinning’!

10. In het volgende commando wordt de houding van de koning beproefd. De verlossing zal pas volkomen zijn als de koning volkomen toegewijd is aan zijn opdracht om zelf ook 'man Gods' te zijn, op zijn eigen plaats, als koning. Hij mag ingeschakeld worden in het bevrijdingsplan van de Heere. Hij krijgt zoveel verlossingskracht als hij ervan gelooft.  (vrij citaat van Luther, zie ook Mat.8:13;9:27-31;15:28) Ook wij doen vaak niet veel met de  beloften van Jezus Christus.(zie hiervoor bv. Mat.28:18-20)

11. Hij moet met de pijlen, die verlossing zullen brengen, op de grond slaan. Na driemaal slaan staat hij stil. Is hij te sjiek om de vijand werkelijk totaal te verslaan? Is hij te afwachtend om zelf initiatieven te nemen?Of is hij er zelf eigenlijk niet wezenlijk bij betrokken? Door kleingeloof (Mat.14:31)van de koning komt de vervulling van de profetie van Elisa in het gedrang. De koning doet te weinig met de beloften. Blijkbaar is een prachtige profetie toch nog krachteloos als er te weinig geloof is.(Mat.13:58) Met meer enthousiasme zou hij een volkomen overwinning hebben behaald (net als tegen de Moabieten, 2Kon.3),maar de koning wil niet zichzelf verliezen. Hij is zich nauwelijks bewust van zijn eigen afhankelijkheid. Wij hebben de taak om onszelf volkomen toe te wijden aan de Heere. Pas dan kunnen we Zijn gaven ontvangen.  We hebben Hem nodig in alles.  Laat dat ook in alles merkbaar zijn!

12. Elisa sterft en wordt begraven, wellicht in Abel-Mehola.(1Kon.19:16) Bijbels gesproken is een begrafenis het beste wat je met een lichaam van een overledene kunt doen.  Op deze manier breng je zo eerbiedig mogelijk het lichaam in een situatie van rust. Samen met onze overledenen wachten we op de dag van de opstanding en  mogen we weten dat degenen, die ons zijn voorgegaan in de generaties, bij de Heere mogen zijn, nu al! (Luk.23:43 en 1Thes.4:13-18) Dit sterven en de begrafenis krijgen echter pas later een vollere betekenis en zelfs een levensgrote functie. Waarschijnlijk is Elisa begraven in een rotsgraf, met een deur ervoor, waardoor de latere snelle begrafenis tot de mogelijkheden behoorde. Het wonder van de levendmaking (beschreven in vers 21)  is een duidelijk bewijs dat Elisa een man Gods is geweest.  Hij heeft het woord van God gebracht.

13. Het ‘gebeente’ van Elisa wijst op zijn hele gestorven lichaam en wijst niet zozeer op alleen maar een geraamte.(Ex.13:19 en Joz.24:32) Duidelijk is wel dat het meest overtuigende teken van de dood (het dode lichaam van Elisa)  levenwekkend wordt: de zojuist gestorven man komt tot leven. Dit houdt een grote belofte in voor het volk Israël:  ze zullen ooit eens opstaan in een nieuwe toekomst van volop verlossing. (Ezech.37:1-14 en Rom.11:11-15, 25-36) Zo zal het ook gaan met ieder die, door geloof, in aanraking is gekomen met Jezus Christus, de gestorven en opgestane Heiland en Verlosser.(Mat.27:52;Ef.2:1-10)

14. De roversbenden van de Moabieten stropen het grensgebied af en overvallen de mensen in het Jordaandal. Eigenlijk is dit optreden van roversbenden een duidelijk teken van de zwakte van Israël. Op een keer wordt een begrafenisstoet overvallen door zo’n bende en in de ontstane paniek wordt het dode lichaam in het graf van Elisa ‘geworpen’. In het graf kwam het dode lichaam ‘langzaam maar zeker’(alsof er van een beweging sprake is!)  in aanraking met het lichaam van Elisa.  Toen er een aanraking plaatsvond kwam de man tot leven. Een duidelijk bewijs van leven na de dood, ja van de ‘opstanding uit de doden’.  Deze man bleef niet versuft liggen, nee, hij stond op, terwijl hij eerst lag.

15. Ook ons is veel beloofd en bekrachtigd door de Paasoverwinning van de Heere Jezus Christus. Hij heeft duidelijk over de machten getriomfeerd.(Ef.1:21,22;Kol.2:15) En vanuit Zijn overwinning geeft Hij genadegaven (Ef.4:7) om ons in staat te stellen om vrucht te dragen op de plaats waar wij geroepen zijn. Door de dood van Jezus is er leven voor dode, schuldige zondaren. (Joh.5:24-27en Ef.5:14) Ook nu kunnen mensen bij een begrafenisdienst tot geestelijk leven komen.  Ook ons leven kan anderen aanspreken, ook nog na  onze dood, zodat anderen dit spoor (achter Jezus aan) met ons willen gaan.(Spr.10:7)

Lees ook eens:  Twaalf wonderen door de profeet Elisa