HOME | STUDIEBIJBEL | BIJBELSTUDIES | BIJBELATLAS | BIJBELSEGESCHIEDENIS | NIEUWS
Het Laatste Avondmaal
Herinneringen om te koesteren
Om de kinderen te laten kennismaken met de Bijbel werden er vroeger schoolplaten gebruikt. Aan de hand van de afbeeldingen op de schoolplaten kon de meester of de juf een verhaal uitleggen.
Deze manier van les geven werd ook wel aanschouwingsonderwijs genoemd. Aanschouwen is een ander woord voor kijken. De meesten kennen het nog wel denk ik, die oude schoolplaten die vroeger in het klaslokaal hingen of uit een grote opbergkist achter in de klas tevoorschijn werden gehaald. Het was vooral dán steeds weer een verrassing. Wij kijken nu in de klas naar dia's of een videofilm in plaats van schoolplaten.
Terug naar het overzicht van alle platen? Klik HIER
'Dit is mijn
lichaam dat voor u gegeven wordt.'(Lucas 22: 19)
1 Het feest van het Ongedesemde brood, dat Pesach
genoemd wordt, was bijna aangebroken. 2 De hogepriesters en de
schriftgeleerden zochten naar een mogelijkheid om hem uit de weg te
ruimen, maar dan heimelijk, bang als ze waren voor de reactie van het
volk. 3 Toen nam Satan bezit van Judas, bijgenaamd Iskariot, een van de
twaalf. 4 Hij ging naar de hogepriesters en tempelwachters en besprak
met hen hoe hij Jezus aan hen zou kunnen uitleveren. 5 Ze waren
opgetogen en spraken af dat ze hem voor zijn diensten zouden betalen. 6
Judas nam hun aanbod aan en zocht een gunstige gelegenheid om Jezus aan
hen uit te leveren, zonder dat het volk het zou merken.
7 De dag van het Ongedesemde brood waarop het pesachlam geslacht moest worden, brak aan. 8 Jezus stuurde Petrus en Johannes op pad met de woorden: 'Ga voor ons het pesachmaal bereiden, zodat we het kunnen eten.' 9 Ze vroegen hem: 'Waar wilt u dat we het bereiden?' 10 Hij antwoordde: 'Let op, wanneer jullie de stad in gegaan zijn, zal jullie een man tegemoet komen die een kruik water draagt. Volg hem naar het huis waar hij binnengaat, 11 en zeg tegen de heer van dat huis: "De meester vraagt u:'Waar is het gastenvertrek waar ik met mijn leerlingen het pesachmaal kan eten?'" 12 Hij zal jullie een grote bovenzaal wijzen die al is ingericht; maak het daar klaar.'13 Ze gingen op weg, en alles gebeurde zoals hij gezegd had, en ze bereidden het pesachmaal.
14 Toen het zover was, ging hij samen met de apostelen aanliggen voor de maaltijd. 15 Hij zei tegen hen: 'Ik heb er hevig naar verlangd dit pesachmaal met jullie te eten voor de tijd van mijn lijden aanbreekt. 16 Want ik zeg jullie: ik zal geen pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het koninkrijk van God.' 17 Hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en zei:'Neem deze beker en geef hem aan elkaar door. 18 Want ik zeg jullie: vanaf nu zal ik niet meer drinken van de vrucht van de wijnstok tot het koninkrijk van God gekomen is.' 19 En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei:'Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken.' 20 Zo nam hij na de maaltijd ook de beker, en zei: 'Deze beker, die voor jullie wordt uitgegoten, is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt.
21 Maar weet wel dat degene die mij zal uitleveren samen met mij aan deze tafel aanligt. 22 Want de Mensenzoon moet heengaan zoals het voor hem bepaald is, maar wee de mens die hem zal uitleveren.' 23 Ze vroegen zich onder elkaar af wie van hen zoiets zou kunnen doen.
24 Toen ontstond er onder hen onenigheid over de vraag wie van hen de belangrijkste was. 25 Jezus zei tegen hen: 'Vorsten oefenen heerschappij uit over de aan hen onderworpen volken, en wie macht heeft laat zich weldoener noemen. 26 Laat dat bij jullie niet zo zijn! De belangrijkste van jullie moet de minste worden en de leider de dienaar. 27 Want wie is belangrijker, degene die aanligt om te eten of degene die bedient? Is het niet degene die aanligt? Maar ik ben in jullie midden als iemand die dient.
28 Jullie zijn in al mijn beproevingen steeds bij mij gebleven. 29 Ik bestem jullie voor het koningschap zoals mijn Vader mij voor het koningschap bestemd heeft: 30 jullie zullen in mijn koninkrijk eten en drinken aan mijn tafel, en zetelen op een troon om recht te spreken over de twaalf stammen van Israël.
31 Simon, Simon, weet dat Satan jullie voor zich heeft opgeëist om jullie als graan te mogen zeven. 32 Maar ik heb voor je gebeden opdat je geloof niet zou bezwijken. En als jij eenmaal tot inkeer bent gekomen, moet jij je broeders sterken.' 33 Simon antwoordde: 'Heer, ik ben zelfs bereid om met u de gevangenis in te gaan en te sterven.' 34 Maar Jezus zei:'Ik zeg je, Petrus, deze nacht zal de haan niet kraaien voordat je driemaal geloochend hebt dat je mij kent.'
35 Daarna zei hij tegen hen: 'Toen ik jullie uitzond zonder geldbuidel, reistas en sandalen, kwamen jullie toen iets tekort?' 'Niets!' antwoordden ze. 36 Hij zei: 'Maar wie nu een geldbuidel heeft, moet die meenemen, evenals zijn reistas, en wie er geen heeft moet zijn mantel verkopen en zich een zwaard aanschaffen. 37 Want ik zeg jullie: wat geschreven staat, moet in mij tot vervulling komen, namelijk: "Hij werd gerekend tot de wettelozen." Inderdaad, nu wordt voltrokken wat over mij gezegd is.' 38 Ze zeiden: 'Kijk Heer, hier zijn twee zwaarden.' Maar hij zei tegen hen:'Genoeg hierover!'
Ook beschreven in Matteüs 26: 26-30
26 Toen ze verder aten nam Jezus een brood, sprak het zegengebed uit, brak het brood en gaf de leerlingen ervan met de woorden:'Neem, eet, dit is mijn lichaam.' 27 En hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun de beker met de woorden:'Drink allen hieruit, 28 dit is mijn bloed, het bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden. 29 Ik zeg jullie: vanaf vandaag zal ik niet meer van de vrucht van de wijnstok drinken tot de dag komt dat ik er met jullie opnieuw van zal drinken in het koninkrijk van mijn Vader.' 30 Nadat ze de lofzang hadden gezongen, vertrokken ze naar de Olijfberg.
Het laatste Avondmaal én De instelling van het Heilig Avondmaal
Altijd wanneer wij het heilig Avondmaal vieren in de kerk, worden wij één met Christus. Dat is één van de belangrijkste conclusies die wij vanavond uit onze tekst die wij gelezen hebben, mogen trekken. Jezus zegt in onze tekst, op het moment dat hij voor het eerst het heilig Avondmaal met ons mensen viert, bij het brood "Dit is mijn lichaam!" en bij het uitreiken van de beker met wijn, zei hij: "Dit is mijn bloed!" En dat maakt het gebeuren tot een heel apart, een heel bijzonder gebeuren. Als je je goed daarop voorbereidt, en de viering heel bewust ondergaat, kun je heel bijzondere dingen ervaren. Dan wordt je op een innige wijze verbonden met Jezus Christus, met Christus die 2000 jaar geleden heeft geleefd, maar die ook nú nog leeft, dat belijden wij als kerk…, alleen is dan de vraag: waar leeft hij dan en hoe! Nou, waar en hoe Jezus ook vandaag nog onder ons moge leven, Jezus zelf zegt in onze tekst van vanavond, dat hij ook, ook en voorál, als "de Levende" in ons leven aanwezig is, wanneer wij aan het Avondmaal gaan. Wanneer wij dan het brood eten, en het eten van het brood heel diep tot ons door laten dringen, verschijnt hij in levende lijve, licht hij even op. En als wij de wijn drinken, de wijn uit één beker het liefst, zo is het oorspronkelijk bedoeld, ook dan licht Jezus zelf even in ons leven op! Dit belijden wij althans als kerk, op basis van de tekst die wij zo-even gelezen hebben en de woorden van Jezus zelf: Dit is mijn lichaam… en dit is mijn bloed.
Avondmaal: Jezus in levende lijve aanwezig
Maar goed, in de realiteit zal het een en ander dan wel op heel verschillende wijze worden ervaren. Wij mensen zijn allemaal verschillend, en zo wordt het avondmaal ook heel verschillend beleeft. En dat is helemaal niet erg. De een zal er veel nuchterder, veel meer nuchter, tegenaan kijken, dan de ander, die met hart en ziel van alles beleeft. Als je je kritiekloos openstelt voor het gebeuren, zul je het heel anders ondergaan dan als je er sceptisch naartoe gaat, dan kan ook. Zo kan de aanwezigheid van Christus is het avondmaal heel uiteenlopend beleefd worden - en tegenwoordig zeggen wij: helemaal niet erg. In de 16e eeuw, zo'n 500 jaar geleden, heeft men dat ook gedaan, het avondmaal verschillend beleven, en toen werden er nog kerkruzies voor gehouden. De ene kerk wilde het anders zien dan de andere, en men ging de andere manier van ervaren van dit alles veroordelen. Gelukkig hoeven wij er vandaag niet meer zo kritisch tegenover staan… Je komt er toch niet uit. Elke visie heeft wel zo'n beetje zijn papieren in de bijbel, dus laten wij elkaar vooral waarderen om wat wij in alle eerlijkheid bij het vieren van het heilig Avondmaal ervaren.
Het wordt op verschillende wijze beleefd
Als je eens het hele veld van visies gaat bekijken, zul je merken dat je eigenlijk drie voornamelijke visies op het avondmaal hebt, drie verschillende ervaringen hoe Jezus in het avondmaal aanwezig is. En die visies die kun je verbinden met drie namen uit de kerkgeschiedenis. Allereerst met de Rooms-Katholieke Kerk, en dan met de naam van twee kerkhervormers die zo'n 500 jaar geleden hebben geleefd: Huldrijch Zwingli en Johannes Calvijn.
De opvatting van kerkhervormer Zwingli
De meest nuchtere opvatting heeft Huldrych Zwingli. Deze kerkhervormer van bepaalde gebieden van Zwitserland zo'n 500 jaar geleden, keek heel nuchter tegen het avondmaal aan. Als je met elkaar het Avondmaal viert, gebeurt er eigenlijk niets bijzonders, zegt hij. Je eet gewoon je stuk brood en drinkt je slok wijn met elkaar, en dat was het dan, meer hoef je ook niet te verwachten. Wel is het dan zaak, dat je je gaat herinneren. Dat je je gaat herinneren aan vroeger, hoe Jezus vroeger geweest is. Zoals je je, zeg maar, ook af en toe kunt herinneren aan een dierbare die overleden is! Aan iemand die overleden is, af en toe nog kunt denken en dan dankbaar bent voor diens woorden en werken, en je je dan weer eens kunt verinnerlijken, hoe lief je overleden oma of opa geweest is, en dat hij ook al bepaalde karaktertrekken had, die jij nu ook nog hebt… Zo kijkt Zwingli bij het vieren van het heilig Avondmaal ook tegen Jezus aan! Jezus was een goed mens! Jezus had veel voor andere mensen over! Jezus heeft zich zelf helemaal ten dienste gesteld van andere mensen, hij werd brood voor mensen, voeding, wijn voor mensen, bron van vreugde. En af en toe is het zinvol, zich dat weer eens bewust te worden en daar aan te denken… Zoals het misschien goed is af en toe ook naar een begraafplaats te gaan en je doden te herdenken, zo is het ook goed om af en toe Jezus te herdenken…, zei Zwingli als het ware. Zo ging hij met de materie om. Verder ervoer hij niet zo veel bij het avondmaalvieren, zou je kunnen zeggen. Hij was gewoon een heel nuchter iemand, niets mis mee.
De opvatting van de Rooms-Katholieke Kerk
Nou, heel anders ging in die dagen, en gaat ook in onze dagen, de Rooms-Katholieke kerk met het Avondmaal om. In de Rooms-Katholieke kerk is het avondmaal veel meer dan alleen maar een herdenking van Christus, hoe die vroeger was. Nee, in de Rooms-Katholieke Kerk, ging en gaat men er bij het vieren van het heilig Avondmaal van uit, dat brood en dat wijn nog een keer opnieuw werkelijk Christus worden. Brood en wijn veranderen weliswaar niet qua uiterlijk, maar als er bij de ceremonie, bij het ritueel een bepaald klokje heeft geluid, dan is het brood in werkelijkheid (ook al zien we het niet) niet brood meer, maar werkelijk opnieuw het lichaam van Christus, en de wijn werkelijk het bloed van Christus. En als je dit brood eet en deze wijn drinkt, dan heb je vaak het gevoel dat er wérkelijk iets met je gebeurt. De Rooms-Katholiek Kerk kent tal van verhalen, van wonderen die gebeuren tijdens het vieren van het heilige Avondmaal. Vaak worden dan verhalen vertelt dat het brood, de hostie, na het ritueel niet wordt opgegeten, maar mee naar huis wordt genomen, en daar dan allerlei dingen op z'n kop zet. Zieken geneest, heil brengt naar mensen toe. Ik ben op dit moment een boek aan het lezen over "het bijgeloof in de middeleeuwen", en daar heb je ook verhalen van mensen die dan bijvoorbeeld een gewijde hostie meenamen naar huis, en ergens neerlegden, bijvoorbeeld bij het vee dat ziek was, of op het veld vergroeven op hoop van een grote oogst. Dat werd later heel hard gestraft. Want, zei men toen in de kerk, - als je niet heel eerbiedwaardig met het brood en de wijn omgaat - je dat brood en de wijn ook kan straffen, met een soort vloek. Dat eet en drink je je een oordeel. Met een hostie moet je geen grapjes uithalen! Want het gaat hier werkelijk om Christus, die zich nog een keer voor ons mensen opoffert. - Misschien heb je wel eens een eucharistieviering meegemaakt in de Rooms-Katholieke kerk, dan merk je ook hoe zorgzaam zij altijd na de viering met de hostie omgaan. Wij gooien de Avondmaalswijn en het Avondmaalsbrood vaak gewoon weg, zij bewaren het trouw, voor de volgende keer. Ook zo kun je het Avondmaal vieren en ervaren, als een heel magisch gebeuren, zou je kunnen zeggen, waarin er van alles gebeurt.
De opvatting van kerkhervormer Calvijn
Nou, Calvijn, onze kerkvader, keek er nog weer heel anders tegenaan. Hij vond de beleving in de Rooms-Katholieke Kerk té, te magisch-realitisch, teveel hocus pocus! Wat dat betreft stond hij samen met Zwingli veel nuchterder in het geheel. Ook al verbeeldt brood en wijn het lichaam en het bloed van Christus, het brood blijft dan gewoon het brood, hoor, zei hij. En de wijn gewoon wijn.
Maar zo helemaal nuchter als Zwingli, wilde hij het dan ook weer niet zien. Zwingli zei dan: het gaat alleen maar om de herinnering… Alsof je naar het graf van Jezus gaat, evenals naar het graf van een dierbare. Dat zit er ook wel in, zei Calvijn, maar bij het vieren van het heilig Avondmaal mag je soms ook nog méér ervaren, net iets meer, dan alleen maar een herinnering. Nee, bij het vieren van het heilig Avondmaal komt Jezus Christus toch ook zelf nog weer eens helemaal op je af; alleen niet in levende lijve, zoals ze bij de katholieken geloven, niet in levende lijve, maar in de Géést! In de Geest!
Vergelijk het eens met een bos bloemen
Als je wilt begrijpen, wat Calvijn bedoelt, kun je je het best het verschil voorstellen van een bezoek zónder bos bloemen en een bezoek met een bos bloemen. Stel je ligt in het ziekenhuis en je krijgt bezoek. Dat is heel leuk natuurlijk, beter wel een bezoek dan geen bezoek. Je bent dankbaar voor de belangstelling. Maar als iemand bij dat bezoek dan ook nog een bos bloemen meeneemt, of een reep chocolade, of een sinasappel als vitamineshot, dan zegt zo'n bezoek net wat meer uit! Dan wordt er door die symbolische cadeaus een bijzondere sfeer geschapen, die er anders niet zou zijn… een (en nu komt het) een geestessfeer! Een bos bloemen zegt: ik hou van jou heel veel! En ook als het bezoek weer weg is, blijft die bos bloemen dat zeggen. De bos bloemen is en blijft gewoon een heel gewone bos bloemen, maar in de sfeer waarin die overhandigd is, vertegenwoordigt die toch meer. Vertegenwoordigt die de bezoeker, en dat de bezoeker van de zieke houdt en aan hem denkt en hem het beste toewenst.
Hem, Jezus, werkelijk beleven.
Zo, zegt Calvijn, is het ook bij het heilig Avondmaal. Het brood blijft gewoon een heel gewoon stukje brood, en de wijn blijft gewoon heel gewoon wijn. Maar als dit brood en deze wijn met elkaar eet en drinkt, terwijl je net daarvoor om de Geest van Christus hebt gebeden, en als je je er dan Christus bij voorstelt…, dan beleef je hem ook werkelijk! Niet alleen zoals hij vroeger geweest is, maar zoals Christus nu is, nu van je houdt, nu voor je opkomt, nu naast je leeft! En als je dan het brood eet, kun je Christus ervaren als een bron van voeding en kracht. En als je het brood kapot kauwt, kun je, als je dat heel bewust doet, ervaren hoe Jezus zichzelf heeft laten breken, opbreken voor ons! En als je dan de wijn drinkt, denk je aan de vreugde die Jezus in ons leven brengen wil, nog elke dag. Maar dan denk je ook daaraan, dat wijn eigenlijk vertrapte druiven zijn, druiven die hebben geleden, druiven die hebben gebloed. Zoals Christus. En zo wordt er een sfeer geschapen bij het vieren van het heilig Avondmaal, waarin we- meer als bij een preek, waarin ons dit alles alleen gezegd wordt - ook werkelijk kunnen ervaren, dat Christus nog steeds onder ons is in de geest, en met ons leeft.
Door samen te vieren wordt het: delen
En het mooiste is dan natuurlijk, als je bij het vieren van het heilig Avondmaal dan ook naar elkaar toe trekt, en het samen met elkaar viert, en dan tegen elkaar zegt: zoals Christus brood, wil zeggen voeding, gebroken brood, wil zeggen: passie voor ons is. En wijn, vreugdewijn, en vertrapte druif, die zich helemaal voor ons opoffert. Zoals Christus dat nog steeds elke dag voor ons is, zodat wij leven kunnen door hem; zo wil ik er nu ook voor jou zijn, die naast me staat. Wij delen hetzelfde brood, dezelfde wijn. En eigenlijk zouden we dezelfde beker met elkaar delen…; maar dat voert voor het gevoel van te velen op dit moment te ver. Dat wij zo als het ware ook elkaars lasten, elkaars ziekten gaan dragen. Maar dat zit er wel allemaal in, Christus in ons, wij in Christus, en in Christus wij met elkaar één, in liefde, in liefde die voor elkaar ook wel wil lijden, in passie, tot alles is voltooit.
Zo maar hierboven wat opmerkingen over de manier waarop wij het heilig avondmaal met elkaar mogen vieren en beleven. Ik hoop dat jij er ook iets bij kunt beleven, als je het viert. Dat je dan kunt beleven, dat je niet alleen in het leven hoeft te leven, maar dat er iemand van Hogerhand is, Christus, die zich nog steeds voor je laat breken, in brood en in wijn… En dat er óók anderen om heen zijn, schitterend verschillend, als een grote bos bloemen, die je willen zeggen, dat er van je gehouden wordt…en dat we dat met elkaar ook vooral zo willen houden…
Zo mogen wij mensenkinderen ook nu, terwijl onze wereld nog niet is voltooid, al in de kerk, met elkaar, een glimp van later opvangen, een glimp van het Koninkrijk van God, het rijk van de liefde, waarin alles heerlijk tot zijn bestemming zal komen, tot in eeuwigheid.
7 De dag van het Ongedesemde brood waarop het pesachlam geslacht moest worden, brak aan. 8 Jezus stuurde Petrus en Johannes op pad met de woorden: 'Ga voor ons het pesachmaal bereiden, zodat we het kunnen eten.' 9 Ze vroegen hem: 'Waar wilt u dat we het bereiden?' 10 Hij antwoordde: 'Let op, wanneer jullie de stad in gegaan zijn, zal jullie een man tegemoet komen die een kruik water draagt. Volg hem naar het huis waar hij binnengaat, 11 en zeg tegen de heer van dat huis: "De meester vraagt u:'Waar is het gastenvertrek waar ik met mijn leerlingen het pesachmaal kan eten?'" 12 Hij zal jullie een grote bovenzaal wijzen die al is ingericht; maak het daar klaar.'13 Ze gingen op weg, en alles gebeurde zoals hij gezegd had, en ze bereidden het pesachmaal.
14 Toen het zover was, ging hij samen met de apostelen aanliggen voor de maaltijd. 15 Hij zei tegen hen: 'Ik heb er hevig naar verlangd dit pesachmaal met jullie te eten voor de tijd van mijn lijden aanbreekt. 16 Want ik zeg jullie: ik zal geen pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het koninkrijk van God.' 17 Hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en zei:'Neem deze beker en geef hem aan elkaar door. 18 Want ik zeg jullie: vanaf nu zal ik niet meer drinken van de vrucht van de wijnstok tot het koninkrijk van God gekomen is.' 19 En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei:'Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken.' 20 Zo nam hij na de maaltijd ook de beker, en zei: 'Deze beker, die voor jullie wordt uitgegoten, is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt.
21 Maar weet wel dat degene die mij zal uitleveren samen met mij aan deze tafel aanligt. 22 Want de Mensenzoon moet heengaan zoals het voor hem bepaald is, maar wee de mens die hem zal uitleveren.' 23 Ze vroegen zich onder elkaar af wie van hen zoiets zou kunnen doen.
24 Toen ontstond er onder hen onenigheid over de vraag wie van hen de belangrijkste was. 25 Jezus zei tegen hen: 'Vorsten oefenen heerschappij uit over de aan hen onderworpen volken, en wie macht heeft laat zich weldoener noemen. 26 Laat dat bij jullie niet zo zijn! De belangrijkste van jullie moet de minste worden en de leider de dienaar. 27 Want wie is belangrijker, degene die aanligt om te eten of degene die bedient? Is het niet degene die aanligt? Maar ik ben in jullie midden als iemand die dient.
28 Jullie zijn in al mijn beproevingen steeds bij mij gebleven. 29 Ik bestem jullie voor het koningschap zoals mijn Vader mij voor het koningschap bestemd heeft: 30 jullie zullen in mijn koninkrijk eten en drinken aan mijn tafel, en zetelen op een troon om recht te spreken over de twaalf stammen van Israël.
31 Simon, Simon, weet dat Satan jullie voor zich heeft opgeëist om jullie als graan te mogen zeven. 32 Maar ik heb voor je gebeden opdat je geloof niet zou bezwijken. En als jij eenmaal tot inkeer bent gekomen, moet jij je broeders sterken.' 33 Simon antwoordde: 'Heer, ik ben zelfs bereid om met u de gevangenis in te gaan en te sterven.' 34 Maar Jezus zei:'Ik zeg je, Petrus, deze nacht zal de haan niet kraaien voordat je driemaal geloochend hebt dat je mij kent.'
35 Daarna zei hij tegen hen: 'Toen ik jullie uitzond zonder geldbuidel, reistas en sandalen, kwamen jullie toen iets tekort?' 'Niets!' antwoordden ze. 36 Hij zei: 'Maar wie nu een geldbuidel heeft, moet die meenemen, evenals zijn reistas, en wie er geen heeft moet zijn mantel verkopen en zich een zwaard aanschaffen. 37 Want ik zeg jullie: wat geschreven staat, moet in mij tot vervulling komen, namelijk: "Hij werd gerekend tot de wettelozen." Inderdaad, nu wordt voltrokken wat over mij gezegd is.' 38 Ze zeiden: 'Kijk Heer, hier zijn twee zwaarden.' Maar hij zei tegen hen:'Genoeg hierover!'
Ook beschreven in Matteüs 26: 26-30
26 Toen ze verder aten nam Jezus een brood, sprak het zegengebed uit, brak het brood en gaf de leerlingen ervan met de woorden:'Neem, eet, dit is mijn lichaam.' 27 En hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun de beker met de woorden:'Drink allen hieruit, 28 dit is mijn bloed, het bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden. 29 Ik zeg jullie: vanaf vandaag zal ik niet meer van de vrucht van de wijnstok drinken tot de dag komt dat ik er met jullie opnieuw van zal drinken in het koninkrijk van mijn Vader.' 30 Nadat ze de lofzang hadden gezongen, vertrokken ze naar de Olijfberg.
Het laatste Avondmaal én De instelling van het Heilig Avondmaal
Altijd wanneer wij het heilig Avondmaal vieren in de kerk, worden wij één met Christus. Dat is één van de belangrijkste conclusies die wij vanavond uit onze tekst die wij gelezen hebben, mogen trekken. Jezus zegt in onze tekst, op het moment dat hij voor het eerst het heilig Avondmaal met ons mensen viert, bij het brood "Dit is mijn lichaam!" en bij het uitreiken van de beker met wijn, zei hij: "Dit is mijn bloed!" En dat maakt het gebeuren tot een heel apart, een heel bijzonder gebeuren. Als je je goed daarop voorbereidt, en de viering heel bewust ondergaat, kun je heel bijzondere dingen ervaren. Dan wordt je op een innige wijze verbonden met Jezus Christus, met Christus die 2000 jaar geleden heeft geleefd, maar die ook nú nog leeft, dat belijden wij als kerk…, alleen is dan de vraag: waar leeft hij dan en hoe! Nou, waar en hoe Jezus ook vandaag nog onder ons moge leven, Jezus zelf zegt in onze tekst van vanavond, dat hij ook, ook en voorál, als "de Levende" in ons leven aanwezig is, wanneer wij aan het Avondmaal gaan. Wanneer wij dan het brood eten, en het eten van het brood heel diep tot ons door laten dringen, verschijnt hij in levende lijve, licht hij even op. En als wij de wijn drinken, de wijn uit één beker het liefst, zo is het oorspronkelijk bedoeld, ook dan licht Jezus zelf even in ons leven op! Dit belijden wij althans als kerk, op basis van de tekst die wij zo-even gelezen hebben en de woorden van Jezus zelf: Dit is mijn lichaam… en dit is mijn bloed.
Avondmaal: Jezus in levende lijve aanwezig
Maar goed, in de realiteit zal het een en ander dan wel op heel verschillende wijze worden ervaren. Wij mensen zijn allemaal verschillend, en zo wordt het avondmaal ook heel verschillend beleeft. En dat is helemaal niet erg. De een zal er veel nuchterder, veel meer nuchter, tegenaan kijken, dan de ander, die met hart en ziel van alles beleeft. Als je je kritiekloos openstelt voor het gebeuren, zul je het heel anders ondergaan dan als je er sceptisch naartoe gaat, dan kan ook. Zo kan de aanwezigheid van Christus is het avondmaal heel uiteenlopend beleefd worden - en tegenwoordig zeggen wij: helemaal niet erg. In de 16e eeuw, zo'n 500 jaar geleden, heeft men dat ook gedaan, het avondmaal verschillend beleven, en toen werden er nog kerkruzies voor gehouden. De ene kerk wilde het anders zien dan de andere, en men ging de andere manier van ervaren van dit alles veroordelen. Gelukkig hoeven wij er vandaag niet meer zo kritisch tegenover staan… Je komt er toch niet uit. Elke visie heeft wel zo'n beetje zijn papieren in de bijbel, dus laten wij elkaar vooral waarderen om wat wij in alle eerlijkheid bij het vieren van het heilig Avondmaal ervaren.
Het wordt op verschillende wijze beleefd
Als je eens het hele veld van visies gaat bekijken, zul je merken dat je eigenlijk drie voornamelijke visies op het avondmaal hebt, drie verschillende ervaringen hoe Jezus in het avondmaal aanwezig is. En die visies die kun je verbinden met drie namen uit de kerkgeschiedenis. Allereerst met de Rooms-Katholieke Kerk, en dan met de naam van twee kerkhervormers die zo'n 500 jaar geleden hebben geleefd: Huldrijch Zwingli en Johannes Calvijn.
De opvatting van kerkhervormer Zwingli
De meest nuchtere opvatting heeft Huldrych Zwingli. Deze kerkhervormer van bepaalde gebieden van Zwitserland zo'n 500 jaar geleden, keek heel nuchter tegen het avondmaal aan. Als je met elkaar het Avondmaal viert, gebeurt er eigenlijk niets bijzonders, zegt hij. Je eet gewoon je stuk brood en drinkt je slok wijn met elkaar, en dat was het dan, meer hoef je ook niet te verwachten. Wel is het dan zaak, dat je je gaat herinneren. Dat je je gaat herinneren aan vroeger, hoe Jezus vroeger geweest is. Zoals je je, zeg maar, ook af en toe kunt herinneren aan een dierbare die overleden is! Aan iemand die overleden is, af en toe nog kunt denken en dan dankbaar bent voor diens woorden en werken, en je je dan weer eens kunt verinnerlijken, hoe lief je overleden oma of opa geweest is, en dat hij ook al bepaalde karaktertrekken had, die jij nu ook nog hebt… Zo kijkt Zwingli bij het vieren van het heilig Avondmaal ook tegen Jezus aan! Jezus was een goed mens! Jezus had veel voor andere mensen over! Jezus heeft zich zelf helemaal ten dienste gesteld van andere mensen, hij werd brood voor mensen, voeding, wijn voor mensen, bron van vreugde. En af en toe is het zinvol, zich dat weer eens bewust te worden en daar aan te denken… Zoals het misschien goed is af en toe ook naar een begraafplaats te gaan en je doden te herdenken, zo is het ook goed om af en toe Jezus te herdenken…, zei Zwingli als het ware. Zo ging hij met de materie om. Verder ervoer hij niet zo veel bij het avondmaalvieren, zou je kunnen zeggen. Hij was gewoon een heel nuchter iemand, niets mis mee.
De opvatting van de Rooms-Katholieke Kerk
Nou, heel anders ging in die dagen, en gaat ook in onze dagen, de Rooms-Katholieke kerk met het Avondmaal om. In de Rooms-Katholieke kerk is het avondmaal veel meer dan alleen maar een herdenking van Christus, hoe die vroeger was. Nee, in de Rooms-Katholieke Kerk, ging en gaat men er bij het vieren van het heilig Avondmaal van uit, dat brood en dat wijn nog een keer opnieuw werkelijk Christus worden. Brood en wijn veranderen weliswaar niet qua uiterlijk, maar als er bij de ceremonie, bij het ritueel een bepaald klokje heeft geluid, dan is het brood in werkelijkheid (ook al zien we het niet) niet brood meer, maar werkelijk opnieuw het lichaam van Christus, en de wijn werkelijk het bloed van Christus. En als je dit brood eet en deze wijn drinkt, dan heb je vaak het gevoel dat er wérkelijk iets met je gebeurt. De Rooms-Katholiek Kerk kent tal van verhalen, van wonderen die gebeuren tijdens het vieren van het heilige Avondmaal. Vaak worden dan verhalen vertelt dat het brood, de hostie, na het ritueel niet wordt opgegeten, maar mee naar huis wordt genomen, en daar dan allerlei dingen op z'n kop zet. Zieken geneest, heil brengt naar mensen toe. Ik ben op dit moment een boek aan het lezen over "het bijgeloof in de middeleeuwen", en daar heb je ook verhalen van mensen die dan bijvoorbeeld een gewijde hostie meenamen naar huis, en ergens neerlegden, bijvoorbeeld bij het vee dat ziek was, of op het veld vergroeven op hoop van een grote oogst. Dat werd later heel hard gestraft. Want, zei men toen in de kerk, - als je niet heel eerbiedwaardig met het brood en de wijn omgaat - je dat brood en de wijn ook kan straffen, met een soort vloek. Dat eet en drink je je een oordeel. Met een hostie moet je geen grapjes uithalen! Want het gaat hier werkelijk om Christus, die zich nog een keer voor ons mensen opoffert. - Misschien heb je wel eens een eucharistieviering meegemaakt in de Rooms-Katholieke kerk, dan merk je ook hoe zorgzaam zij altijd na de viering met de hostie omgaan. Wij gooien de Avondmaalswijn en het Avondmaalsbrood vaak gewoon weg, zij bewaren het trouw, voor de volgende keer. Ook zo kun je het Avondmaal vieren en ervaren, als een heel magisch gebeuren, zou je kunnen zeggen, waarin er van alles gebeurt.
De opvatting van kerkhervormer Calvijn
Nou, Calvijn, onze kerkvader, keek er nog weer heel anders tegenaan. Hij vond de beleving in de Rooms-Katholieke Kerk té, te magisch-realitisch, teveel hocus pocus! Wat dat betreft stond hij samen met Zwingli veel nuchterder in het geheel. Ook al verbeeldt brood en wijn het lichaam en het bloed van Christus, het brood blijft dan gewoon het brood, hoor, zei hij. En de wijn gewoon wijn.
Maar zo helemaal nuchter als Zwingli, wilde hij het dan ook weer niet zien. Zwingli zei dan: het gaat alleen maar om de herinnering… Alsof je naar het graf van Jezus gaat, evenals naar het graf van een dierbare. Dat zit er ook wel in, zei Calvijn, maar bij het vieren van het heilig Avondmaal mag je soms ook nog méér ervaren, net iets meer, dan alleen maar een herinnering. Nee, bij het vieren van het heilig Avondmaal komt Jezus Christus toch ook zelf nog weer eens helemaal op je af; alleen niet in levende lijve, zoals ze bij de katholieken geloven, niet in levende lijve, maar in de Géést! In de Geest!
Vergelijk het eens met een bos bloemen
Als je wilt begrijpen, wat Calvijn bedoelt, kun je je het best het verschil voorstellen van een bezoek zónder bos bloemen en een bezoek met een bos bloemen. Stel je ligt in het ziekenhuis en je krijgt bezoek. Dat is heel leuk natuurlijk, beter wel een bezoek dan geen bezoek. Je bent dankbaar voor de belangstelling. Maar als iemand bij dat bezoek dan ook nog een bos bloemen meeneemt, of een reep chocolade, of een sinasappel als vitamineshot, dan zegt zo'n bezoek net wat meer uit! Dan wordt er door die symbolische cadeaus een bijzondere sfeer geschapen, die er anders niet zou zijn… een (en nu komt het) een geestessfeer! Een bos bloemen zegt: ik hou van jou heel veel! En ook als het bezoek weer weg is, blijft die bos bloemen dat zeggen. De bos bloemen is en blijft gewoon een heel gewone bos bloemen, maar in de sfeer waarin die overhandigd is, vertegenwoordigt die toch meer. Vertegenwoordigt die de bezoeker, en dat de bezoeker van de zieke houdt en aan hem denkt en hem het beste toewenst.
Hem, Jezus, werkelijk beleven.
Zo, zegt Calvijn, is het ook bij het heilig Avondmaal. Het brood blijft gewoon een heel gewoon stukje brood, en de wijn blijft gewoon heel gewoon wijn. Maar als dit brood en deze wijn met elkaar eet en drinkt, terwijl je net daarvoor om de Geest van Christus hebt gebeden, en als je je er dan Christus bij voorstelt…, dan beleef je hem ook werkelijk! Niet alleen zoals hij vroeger geweest is, maar zoals Christus nu is, nu van je houdt, nu voor je opkomt, nu naast je leeft! En als je dan het brood eet, kun je Christus ervaren als een bron van voeding en kracht. En als je het brood kapot kauwt, kun je, als je dat heel bewust doet, ervaren hoe Jezus zichzelf heeft laten breken, opbreken voor ons! En als je dan de wijn drinkt, denk je aan de vreugde die Jezus in ons leven brengen wil, nog elke dag. Maar dan denk je ook daaraan, dat wijn eigenlijk vertrapte druiven zijn, druiven die hebben geleden, druiven die hebben gebloed. Zoals Christus. En zo wordt er een sfeer geschapen bij het vieren van het heilig Avondmaal, waarin we- meer als bij een preek, waarin ons dit alles alleen gezegd wordt - ook werkelijk kunnen ervaren, dat Christus nog steeds onder ons is in de geest, en met ons leeft.
Door samen te vieren wordt het: delen
En het mooiste is dan natuurlijk, als je bij het vieren van het heilig Avondmaal dan ook naar elkaar toe trekt, en het samen met elkaar viert, en dan tegen elkaar zegt: zoals Christus brood, wil zeggen voeding, gebroken brood, wil zeggen: passie voor ons is. En wijn, vreugdewijn, en vertrapte druif, die zich helemaal voor ons opoffert. Zoals Christus dat nog steeds elke dag voor ons is, zodat wij leven kunnen door hem; zo wil ik er nu ook voor jou zijn, die naast me staat. Wij delen hetzelfde brood, dezelfde wijn. En eigenlijk zouden we dezelfde beker met elkaar delen…; maar dat voert voor het gevoel van te velen op dit moment te ver. Dat wij zo als het ware ook elkaars lasten, elkaars ziekten gaan dragen. Maar dat zit er wel allemaal in, Christus in ons, wij in Christus, en in Christus wij met elkaar één, in liefde, in liefde die voor elkaar ook wel wil lijden, in passie, tot alles is voltooit.
Zo maar hierboven wat opmerkingen over de manier waarop wij het heilig avondmaal met elkaar mogen vieren en beleven. Ik hoop dat jij er ook iets bij kunt beleven, als je het viert. Dat je dan kunt beleven, dat je niet alleen in het leven hoeft te leven, maar dat er iemand van Hogerhand is, Christus, die zich nog steeds voor je laat breken, in brood en in wijn… En dat er óók anderen om heen zijn, schitterend verschillend, als een grote bos bloemen, die je willen zeggen, dat er van je gehouden wordt…en dat we dat met elkaar ook vooral zo willen houden…
Zo mogen wij mensenkinderen ook nu, terwijl onze wereld nog niet is voltooid, al in de kerk, met elkaar, een glimp van later opvangen, een glimp van het Koninkrijk van God, het rijk van de liefde, waarin alles heerlijk tot zijn bestemming zal komen, tot in eeuwigheid.
INFO: DE WEG - DE WAARHEID - HET LEVEN - FILM
Remember all victims of violence worldwide
DE WEG | DE WAARHEID | HET LEVEN | FILM | AUDIO
HOLYHOME.NL USE NO COOKIES - REPORT DEAD LINKS
Waard om te weten :
Een hartelijk welkom op de siteDeze pagina printen
Sitemap
Wie zoekt zal vinden
FAQ - HELP
Kerk
Zondag
Advent
Kerstfeest
Driekoningen
Vastentijd
Goede Vrijdag
Aswoensdag
Palmzondag
Palmpasen
De stille week
Witte donderdag
Stille zaterdag
Paaswake
Pasen - Paasfeest
Hemelvaartsdag
Pinksteren
Biddag
Dankdag
Avondmaal
Doop
Belijdenis
Oudjaarsdag
Nieuwjaarsdag
Sint Maarten
Sint Nicolaas
Halloween
Hervormingsdag
Dodenherdenking
Bevrijdingsdag
Koningsdag / Koninginnedag
Gebedsweek
Huwelijk
Begrafenis
Vakantie
Recreatie
Feest- en Gedenkdagen
Symbolen van herkenning
Leerzame antwoorden op levens- en geloofsvragen
Hebreeën 4:12 zegt: "Want levend en krachtig is het woord van God, en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden". Lees eens: Het zwijgen van God
God heeft zoveel liefde voor de wereld, dat Hij Zijn enige Zoon heeft gegeven; zodat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat maar eeuwig leven heeft. Lees eens: God's Liefde
Schat onder handbereik
Bemoediging en troost
Bible-people - stories of famous men and women in the Bible
Bible-archaeology - archaeological evidence and the Bible
Bible-art - paintings and artworks of Bible events
Bible-top ten - ways to hell, films, heroes, villains, murders....
Bible-architecture - houses, palaces, fortresses
Women in the Bible - great women of the Bible
The Life of Jesus Christ - story, paintings, maps
Read more for Study Apocrypha, Historic Works
GELOOF
EN LEVEN een KLEINE HULP VOOR ONDERWEG
Wie zoekt zal vinden
Boeiende Series :
BijbelvertalingenBijbel en Kunst
Bijbels Prentenboek
Biblische Bildern
Encyclopedie
E-books en Pdf
Prachtige Bijbelse Schoolplaten
De Heilige Schrift
Het levende Woord van God
Aan de voeten van Jezus
Onder de Terebint
In de Wijngaard
De Bergrede
Gelijkenissen van Jezus
Oude Schoolplaten
De Zaligsprekingen van Jezus
Goede Vruchten
Geestesgaven
Tijd met Jezus
Film over Jezus
Barmhartigheid
Catechese lessen
Het Onze Vader
De Tien Geboden
Hoop en Verwachting
Bijzondere gebeurtenissen
De Bijbel is boeiend
Bijbelverhalen in beeld
Presentaties en Powerpoints
Bijbelse Onderwerpen
Vrede van God voor jou
Oude bijbel tegels
Informatie over alle kerken in Nederland: Kerkzoeker
Bible Study: The Bible alone!
L'étude biblique: Rien que la Bible!
Bibelstudium: Allein die Bibel!
Materiaal voor het Digibord
Werkbladen Bijbelverhalen Bijbellessen
OT Hebreeuws-Engels
NT Grieks-Engels
Naslagwerken
Belijdenissen
Een rijke bron
Missale Romanum + Afbeeldingen
Stripboek over Jezus
Christelijke Symbolen
Plaatjes Afbeeldingen Clipart
Evangelie op Postzegels
Harmonium Huisorgel
Godsdiensten en Religies
Herinnering aan Kerken
Christian Country Music
Muzikale ontspanning
Software voor Bijbelstudie
Hartverwarmende Klanken
Read and Hear the Holy Bible
Luisterbijbel
Bijbel voor Slechtzienden Begrippenlijst -1- -2-
Meer weten over de Psalmen, gezangen, liturgieën, belijdenisgeschriften: Catechismus, Dordtse Leerregels en veel andere informatie? . Kijk op: Online-bijbel.nl
(What's good, use it)