GENESIS

3 Na verloop van tijd bracht Kaïn een offer aan Jahwe van de vruchten van de grond. 4 Ook Abel bracht een offer, de eerstgeborenen van zijn beste schapen. Jahwe zag genadig neer op Abel en zijn offer, 5 maar op Kaïn en zijn offer sloeg Hij geen acht. Een wilde woede greep Kaïn aan, en zijn gezicht werd grimmig. 6 Nu zei Jahwe tot Kaïn: `Waarom zijt gij woedend en waarom staat uw gezicht zo grimmig? 7 Als gij het goede doet, is er opgewektheid; maar doet gij het goede niet, dan loert de zonde als belager aan uw deur, begerig u te grijpen. Zult gij hem meester kunnen blijven?’ 8 Daarop zei Kaïn tot zijn broer Abel: `Laten we gaan wandelen.’ En toen zij buiten waren, viel Kaïn zijn broer aan en vermoordde hem. 9 Nu zei Jahwe tot Kaïn: `Waar is uw broer Abel?’ Hij antwoordde: `Ik weet het niet. Moet ik dan op mijn broer passen?’ 10 Toen zei Hij: `Wat hebt gij gedaan? Hoor, het bloed van uw broer roept uit de grond tot mij! 11 Daarom zult gij vervloekt zijn, verbannen van de grond die zijn mond heeft geopend om uit uw hand het bloed van uw broer te ontvangen! 12 De grond die gij bewerkt zal niets meer opbrengen; een zwerver en een vagebond zult ge zijn op de aarde!’ (Gen.4,3-12)

Bij de figuur van Abel gaat het fundamenteel over 1° iemand wiens offer door God wordt aanvaard, 2° een onschuldige die wordt vermoord; 3° zoiets kan men niet verbergen voor God en 4° het wordt door Hem ook gestraft.

Een offer, door God aanvaard

De vermelding dat God het offer van Abel (uit het beste van zijn kudde!) aanvaardde, mogen we als een voorafbeelding van Jezus’ offer zien. In het N.T. wordt Abels offer aanvaard owv zijn geloof en rechtvaardigheid. Het wordt niet vergeleken met Jezus’ offer.

In de liturgie heeft de Kerk in de figuur van Abel wel een voorafbeelding gezien van het offer dat zijzelf aan God aanbiedt en d at in feite het offer van Jezus is. Zo bidt de Kerk in het eerste Eucharistisch gebed na de consecratie: “Keer U niet af, wees ons genadig, zoals Gij in genade hebt aanvaard het offer van uw dienaar Abel en dat van Abraham die onze vader is, het heilig offer ook van brood en wijn dat uw priester Melkisédek U heeft gebracht”.

Als we het als een uitnodiging naar onszelf zouden zien, lijkt het eerder een oproep om aan God het beste te offeren en niet wat afval of iets overbodigs.

De eventuele tegenstelling tussen het offer van Abel en dat van Kaïn  - waar hier eigenlijk toch niet de nadruk op ligt - moeten we waarschijnlijk eerder zien als de voorkeur door het nog nomadische volk van de rondtrekkende herder boven de sedentaire landbouwer; misschien is het zelfs gewoon een heimwee naar die vroegere ‘pastorale’ tijd dat hier naar voor komt.

Een onschuldige wordt gedood (Mt. 23,35)

Als we in wat Abel overkomt een voorafbeelding zien van Christus dan is de vergelijking vlug gemaakt: Jezus wordt ook onschuldig ter dood gebracht. Dat is eigenlijk de hoofdbetekenis.

- Mt.27,3 Toen Judas, zijn verrader, zag dat Jezus veroordeeld was, kreeg hij wroeging en bracht de dertig zilverlingen terug bij de hogepriesters en ouderlingen MT.27,4 met de woorden: ‘Ik heb misdaan door onschuldig bloed te verraden.’ Maar zij antwoordden: ‘Wat gaat dat ons aan? Dat is uw zaak.’

- Mt.27,24 Toen Pilatus zag dat hij niets verder kwam, maar dat er veeleer tumult ontstond, liet hij water brengen en waste ten overstaan van het volk zijn handen, terwijl hij verklaarde: ‘Ik ben onschuldig aan het bloed van deze rechtschapen man; gij moet het zelf maar verantwoorden.’ MT.27,25 Heel het volk riep terug: ‘Zijn bloed kome over ons en onze kinderen!’

- 1Joh.3,5 En gij weet dat Christus verschenen is om de zonden weg te nemen, en er is in Hem geen zonde.

- 1Joh.3,12 Wij mogen niet zijn zoals Kaïn, die een kind van de boze was en zijn broeder vermoordde. En waarom vermoordde hij hem? Omdat zijn eigen daden slecht waren en die van zijn broeder goed.

Lees ook eens het document   Kaïn en Abel