Wat moet je nu verstaan onder "het christendom"?

We hebben in vorige studies gesproken over de namen "Christus" en "christen". Maar wat moet je nu verstaan onder "het christendom"? Je komt die naam veel tegen en toch is het erg moeilijk precies te zeggen wat je er onder verstaat.

Het "christendom" valt zeker niet samen met "de kerk". Het is ook niet de optelsom van alle christenen, zelfs al bedoel je daarmee allen die zich "christen" noemen, maar het in feite niet zijn, als je ze beoordeelt naar de normen die de bijbel stelt.

Bij het woord "christendom" denk je ook niet alleen aan mensen (christenen), maar ook aan allerlei opvattingen, aan een bepaalde leer, zelfs aan een bepaalde cultuur. Vaak wordt het christendom gezien als een bepaalde manier van denken, een verschijnsel naast andere godsdienstige, wijsgerige en culturele verschijnselen.

Al vroeg in de kerkgeschiedenis moesten de christenen hun standpunt bepalen en hun geloof verdedigen tegenover de Griekse en Romeinse godsdienstige en culturele opvattingen, waarmee het christelijk geloof in botsing kwam. Hoe verder het evangelie over de wereld werd verbreid, hoe meer de christenen in aanraking kwamen met andere godsdiensten, zoals het Hindoeïsme, het Boeddhisme, de Islam, enz. Die godsdiensten bootsen het evangelie na, voorzover ze ook spreken over "openbaringen" die ze zouden hebben ontvangen. Denk b.v. aan de "openbaringen" die Mohammed volgens de Koran ten deel vielen en wat de Mormonen zeggen over het boek Mormon. In sommige van die godsdiensten nemen de gedachten over "verlossing" en "bevrij- ding" een belangrijke plaats in.

Mensen die ervan uitgaan dat het "christendom" een van de verschijnselen is, tussen de vele verschijnselen op het gebied van godsdienst en religie, delen het christendom dan gewoon in aan de hand van bepaalde principes. Om een voorbeeld te noemen: je kunt de zogenaamde wereldgodsdiensten indelen in twee groepen: natuurreligies en verlossingsreligies.

Een natuurreligie ziet de natuur als iets goddelijks en probeert "god" te ontdekken in het natuurlijke leven. Een voorbeeld van een dergelijke religie is het heidendom, zoals je dat tegenkomt in het Oude Testament (b. v. de dienst van Baal).

Een verlossingsreligie daarentegen legt de nadruk op de verlossing van de mens uit deze als onvolkomen ervaren wereld. Hieronder rekent men dan o.a. het Boeddhisme en het Hindoeïsme. En bij dit soort verlossingsreligies rekent men dan ook net christendom, als een van de vele mogelijkheden tot "verlossing".

Je kunt ook een andere verdeling maken

Je kunt dan spreken over "naturalistische" religies, zoals je die b.v. vindt in India, over "rationalistische" religies, die dus vooral op het denken, de ratio, berusten. Zelf bedachte religies zou je kunnen zeggen. Hieronder vallen dan de oude Griekse godsdiensten, maar ook heel wat moderne opvattingen. En tenslotte als derde: godsdiensten die uitgaan van een openbaring. Men noemt ze wel "profetische religies". Daarbij deelt men dan de Islam in, de joodse godsdienst en ook het "christendom".

"Hij is gedood naar het vlees" ja, dat lag binnen het bereik van (II Petr. 3: 18) mensen, spotters, vijanden van het kruis van Christus; maar Hij is levend gemaakt naar de Geest, Hij is opgewekt uit de dood en Hij is in "' de hemelopgenomen. De weg van Christus is een weg door lijden tot heerlijkheid. Zo is ook de weg van zijn discipel, de christen, een weg door lijden tot heerlijkheid. Dat heeft zijn consequenties. Voor dit leven en voor het toekomende leven. Voor dit leven betekent het christen-zijn, dat christenen meestal niet begrepen worden door niet-christenen. Christenen moeten vaak "nee" zeggen tegen dingen, of activiteiten, waartegen niet-christenen zonder enig probleem "ja" zeggen; ook andersom: gelovigen doen allerlei dingen, waarvan ongelovigen de zin, de betekenis en de motieven helemaal niet zien. Vandaar , dat Petrus zijn zendbrieven adresseert aan wat hij noemt "de vreemdelingen, die in de (1 Petr. 1 : 1) verstrooiing zijn...".

Dat waren destijds geen immigranten, met een andere taal en cultuur , maar mensen, die in die streken geboren en getogen waren. Toch worden ze "vreemdelingen" genoemd: ze zijn door hun doen en laten als christen "vreemden" geworden voor hun familie, collega's, vroegere vrienden, enz. Want ze leren te leven "met een goed geweten", een "goede wandel", "goed doende", "naar de wil van God de tijd, 1 Petr. 3: 16, 17 die nog rest in het vlees (= dit leven op aarde)". (1 Petr. 4: 1) Ze zijn als christenen te herkennen aan de beschrijving in 4 : 1 -11. En wat het toekomende leven betreft: het kan in dit leven zeer moeilijk zijn en nog moeilijker worden om metterdaad christen te zijn, dat neemt echter niet weg, dat al die beproevingen (die op zichzelf verre van aangenaam zijn!) voor christenen geen vreemde zaken zijn; ze waren tevoren gewaarschuwd.

Bovendien mogen ze weten, dat, als ze deel hebben aan het lijden van Christus, zij zich ook met vreugde (1 Petr. 4 : 13) mogen verblijden bij de openbaring van Christus' heerlijkheid. Nee, christenen zoeken geen martelaarschap, maar de vijandschap van de ongelovigen wordt vanzelf opgewekt als ze trouw de Here dienen als zijn discipelen. Dan begint het oordeel, de schifting, de crisis, bij het (1 Petr. 4 : 17) huis van God. Want vijandschap tegen christenen is in wezen vijand- schap tegen Christus.

Hoe je de godsdiensten ook verder zou willen indelen, bij zo'n indeling wordt het "christendom" dan altijd gezien als een bepaald godsdienstig verschijnsel, naast allerlei andere soortgelijke verschijnselen. Dat betekent in feite: het christendom is niets bijzonders; het is in waarde gelijk aan elke andere godsdienst. Ze hebben allemaal even- veel recht van bestaan. Men zegt dan: waarom zouden de christenen /' alleen gelijk hebben. Waarom zouden zij alleen de waarheid kennen en prediken?

Waarom zou dat niet het geval zijn bij Hindoes of Mohammedanen? Hier wordt dus de vraag gesteld naar de absoluutheid van het evange- lie, het "christendom". De vraag of alleen het christendom de enige weg tot verlossing aanwijst. Maar het gaat in wezen niet om de abso- luutheid van het christendom. Het gaat om de absoluutheid van de openbaring van God. Over de vraag of het Woord van God, de bijbel de enige echte openbaring is.

We kunnen niets anders doen dan daarop volmondig "ja" zeggen. Want zo dient de bijbel zich immers aan. Jezus zegt in het gebed tot zijn Vader: Uw Woord is de Waarheid. Hij bedoelt dan niet dat het (Joh. 17: 17) Woord van God een "waarheid" is, naast een van de vele "waarhe- den". Nee, Hij bedoelt: Dat Woord is de waarheid, de enige waarheid die is geopenbaard. Hij is Zelf de Waarheid. Die waarheid heeft (Joh. 14 : 6) Christus aan de mensen bekend gemaakt. De Waarheid van de enige, ware God, die bekend gemaakt is door de enige Middelaar tussen God en de mensen, de mens Christus Jezus. (I Tim. 2: 6)

We geloven op gezag van de bijbel zelf dat dat Woord van God de unieke waarheid is. Naar die norm moet je alle verschijnselen die wij "wereldgodsdiensten" noemen beoordelen.

Als christen die de bijbel aanvaardt als de enige, ware openbaring van God, sta je zelf wel midden tussen al die andere mensen die op hun manier geloven. Je bent ook niet beter of verstandiger dan al die an- deren. Maar het Woord van God, de Bijbel, ligt niet als een van de openbaringen tussen al die andere zogenaamd heilige boeken in. Gods Woord komt met gezag en heeft de pretentie dat dit de enige waarheid is.

Vandaag spreekt men graag over een "dialoog", een gesprek dat mogelijk en zelfs wenselijk zou zijn tussen b.v. "het Christendom" en de Islam of de Joodse godsdienst. Je zou er dan vanuit moeten gaan dat het woord van God slechts een deel van de waarheid bevat en dat b. v. de Koran ook een (ander) deel van die waarheid zou bevatten. De bijbel wijst een dergelijke dialoog af. Er is maar één waarheid. Dat is de waarheid die God ons in zijn Woord openbaart.

Daarom hebben echte christenen een concrete opdracht. Ze hebben niet het recht aanvaarding te vragen van hun opvattingen (want ook zij kunnen zich vergissen of dwalen). Maar ze hebben het recht en de roeping te vragen, dat iedereen de enige waarheid aanvaardt, het Woord van God.

Dat heeft niets te maken met eigen roem of met hoogmoed. Het gaat om het dienen en aanbidden van de enige, waarachtige, levende God, zoals Hij zich uniek in de bijbel heeft geopenbaard. Hij heeft er recht op dat de mensen Hem alleen dienen.

  Lees ook eens: Kompas voor christenen