De Bijbel is geen gewoon geschiedenisboek

Eerst iets over heilige oorlogen in de bijbelse tijden (1 koningen 20:1-25)

De Bijbel is geen gewoon geschiedenisboek. Toch geeft de Schrift wel een indruk van de oorlogen die Israël voerde. Zo was de zomer de tijd om oorlog te voeren. De geschiedenis van Achab en Benhadad speelde zich af met de wederkomst van het jaar en ook de strijd van David tegen de Ammonieten had in die tijd plaats: met de wederkomst van het jaar, ten tijde als de koningen uittrekken. De meest soldaten lijken bewapend te zijn geweest met spies en zwaard, al werden in de strijd ook bogen gebruikt. 

Gevreesd waren vooral de ijzeren strijdwagens, zoals ook de wrede legeroverste Sisera gebruikte, met lange messen die als zwaarden aan de wielen bevestigd waren. 2 Koningen 3 laat zien dat in Bijbelse tijden oorlogen grote gevolgen hadden voor het dagelijkse leven. Oorlogen betekende hongersnood: stenen bedierven de goede landbouwgrond, maakten die onvruchtbaar en onbruikbaar, fruitbomen werden omgehakt. Oorlog betekende dorst: geen waterputten meer, en dat in het warme Oosten. Oorlog betekende geen onderdak meer.

De oorlogen tussen het volk van Israël en de omringende landen, waren bloedig. Abraham voerde oorlog met vier heidense koningen, het volk Israël vocht in de woestijn met de Amelekieten en ook tijdens de verovering van het land Kanaan vloeide veel bloed. De Israëlieten leverden verder verwoedde strijd met de koningen Sihon en Og: En zij sloegen hem en zijn zonen en al zijn volk, alzo dat hem niemand overbleef, en zij namen zijn land in erfelijke bezitting (Numeri 21:35)

Tijdens de regering van koning Saul werd eveneens veel oorlog gevoerd, vooral met de Filistijnen. Ook David wist wat het bloedige soldatenwerk inhield. Hij zaagde hen met de zaag, en met ijzeren dorswagens en met bijlen, en alzo deed David aan al de steden der kinderen Ammons (1 Kronieken 20)

Uiteindelijk verbood de Heere het hem om een tempel te bouwen, er kleefde te veel bloed aan zijn handen.

Het leger van Israël, dat zich even als dat van Syrië in de omgeving van Afek had gelegerd, was sterk in de minderheid en beschikte bovendien over minder uitrusting en wapens dan dat van Benhadad. Toen de beide legers uiteindelijk aanvielen, bleken de Israëlische soldaten toch de sterkste. Een verslag van een veldtocht die Achab met Gods hulp tegen de Syriërs ondernam en waarin hij hun een gevoeliger nederlaag toebracht dan de vorige keer. Vreemd! Achab is een afgodendienaar en toch een overwinnaar! God heeft er wijze bedoelingen mee, als Hij zondige mensen voorspoed laat hebben. Onder leiding van de geharnaste koning Achab, werden ruim honderdduizend man van de Syrische infanterie (het voetvolk) op de eerste dag van de strijd gedood. De massale slachting leidde tot paniek onder de Syrische troepen, die op de vlucht sloegen. De militairen wisten Afek te bereiken. Door het instorten van de stadsmuur kwamen nog eens zevenentwintigduizend soldaten om.

De nederlaag voor Syrië was de tweede op een rij. Benhadad’s troepen werden vorig jaar, na een mislukte belegering van Samaria, door het leger van Israël verslagen. Benhadad en zijn 32 regenten wisten toen te ontkomen. Voor Benhadad moet de nieuwe nederlaag een zware tegenvaller zijn geweest. Na de vorige Israëlische overwinning had de Syrische koning alles in het werk gesteld om zijn leger weer op sterkte te krijgen. De gesneuvelde soldaten werden vervangen door nieuwe soldaten. Ook slaagde de oorlogsindustrie er in de verloren wagens te vervangen door nieuwe strijdwagens. Zoals gebruikelijk inspecteerde Benhadad bij het aanbreken van de zomer zijn troepen, om daarna op te trekken naar Afek.
 De troepen van Israël bleken zich ook te hebben voorbereid op een zware strijd. Koning Achab had de nodige voorzorgsmaatregelen genomen, op aanraden van een profeet die een nieuwe aanval van Syrië voorspelde.

De bloedige oorlogen uit het Oude Testament lijken in grote tegenstelling met het Nieuwe Testament

In het Nieuwe Testament komt oorlog nauwelijks ter sprake. Niet dat in die tijd geen oorlog werd gevoerd; integendeel: de Romeinen vochten er stevig op los. Maar het verschil zit ‘m erin dat een groot deel van het Oude Testament een geschiedenis van het volk Israël is, terwijl de nadruk in het Nieuwe Testament ligt op het leven en werk van de Heere Jezus en de geschiedenis van de jonge kerk. De Romeinen blijven dan ook vrijwel uit het beeld van de Evangeliën. Een enkele keer komt een militair in beeld: de hoofdman over honderd is een Romeinse centurio, ook Cornelius is militair in Romeinse dienst, Paulus wordt door tweehonderd krijgsknechten, zeventig ruiters en tweehonderd schutter begeleid naar Ceserea.

Strijd in het Nieuwe Testament is vaak een geestelijk strijd

Strijdt om in te gaan (Lukas 13:24). Wel heeft die geestelijk strijd soms lichamelijk gevolgen. Zo was de vrouw uit Openbaring 17 dronken van het bloed van de heiligen en getuigen van Jezus. Maar de nadruk ligt in het Nieuwe Testament op de geestelijke strijd, die met geestelijk wapenrusting wordt gestreden (Efeze 6). God wil geen oorlog menen daarom veel christenen op de dag van vandaag. In het nieuwe Testament lijken veel teksten te staan die de mening bevestigen. God wil geen oorlog. Degene die u aan de wang slaat, bied ook de andere(Lukas 6:29) Steek uw zwaard in de schede zei de Heere Jezus tegen Petrus(Johannes 18:11). En dan heel wat anders: Voorzeker zal God de kop Zijner vijanden verslaan, de harige schedel degenen die in zijn schulden wandelt(Psalm 68:22). Toch klopt de redenatie niet. In de zaligsprekingen gaat het om een geestelijk Koninkrijk. De opdracht van de Heere Jezus om, als iemand slaat, de andere wang toe te keren, is een opdracht aan de christen persoonlijk. Het is de houding die past bij de Christelijk levenswandel, maar het is niet de opdracht voor de overheid. Dat geldt ook voor de opdracht die Petrus kreeg.

Daar komt bij dat in Hebreeën 11 wordt verwezen naar gelovige koningen in de tijd van het Oude Testament. Van die koningen wordt gezegd dat zij door het geloof koninkrijken hebben overwonnen, in de krijg sterk zijn geworden en heirlegers der vreemden op de vlucht hebben gebracht(Hebreeën 11:33 en 34). De kanttekeningen noemen Jozua, Jonathan en David als voorbeelden. In de tijd van Israël kregen richters en koningen goddelijke opdrachten om volken te verdrijven. De Heere heeft in het Oude Testament door oorlogen Zijn oordelen voltrokken.

God kan geen zonde door de vingers zien, maar tilt wel bijzonder zwaar aan moord en doodslag

Samen met zonden als het vervloeken van God of ouders, afgoderij en sabbatschennis behoorde dit in het maatschappelijke leven van het oude Israël tot de zwaarste bestrafte zonden. Al in Genesis 9:6 krijgt Noach het te horen: Wie des mensen bloed vergiet, zijn bloed zal door de mens vergoten worden. Overigens: voor die tijd leefden al moordenaars als Kaïn en Lamech. De laatste was zelfs zo bruut dat hij zei: Voorwaar, ik sloeg wel een man dood, om mijn wonde, en een jongeling, om mijn buile! Want Kaïn zal zevenvoudig gewroken worden maar Lamech zeventigmaal zevenmaal (Genesis 4:23b en 24). Dat God er, met eerbied gesproken, zo zwaar aan tilt, heeft alles te maken met het gegeven dat de mens is geschapen als beelddrager van God.

Zo zijn wij ook beelddragers Gods

Wij strijden tegen de vijanden. De strijd in Efeze 6 is geen strijd van man tegen man, maar een strijd tegen de vijanden van Christus en Zijn Gemeente. Zodra een gelovige verlost is door Christus, dan begint pas de strijd tegen de vijanden. Een van de grootste vijanden is het rijk van de satan. Hij heeft duizenden manieren om onstandvastige zielen te verleiden. Hij is machtig en talrijk en krachtig en heerst in die heidense volken die nog in de duisternis zijn. Het rijk van de satan is een rijk van duisternis, terwijl het koninkrijk van Christus een rijk is van licht. Er zijn ook bovenaardse machten: dat zijn de duivelen die mensen proberen te verleiden. Ze doen dit niet alleen in de wereld maar ook in de kerk door het verdraaien van het Woord van God.

In Efeze 6:12 gebruikt Paulus het woord strijd. Dat woord betekent worsteling. Hij gebruikt worsteling niet omdat het een strijd is die iedere christen persoonlijk moet strijden en een worsteling is vaak man tegen man. De strijders van de geestelijke strijd zijn de gelovige. Christus heeft alle boze machten overwonnen. Waarom moeten de christenen zich nu nog wapenen en juist tegen diezelfde machten strijden zul je je misschien wel afvragen? Een van de redenen is dat de Heer hierdoor Zijn kinderen wil beproeven om ze daardoor nog sterker aan Hem te verbinden, want de vijanden proberen nog steeds nieuwe aanvallen uit te voeren. 

Christenen moeten zich nu tegen deze aanvallen verdedigen en niet in eigen kracht maar in de kracht van de Overwinnaar. Voor de christen hierop aarde is er nooit een moment waarop hij zorgeloos kan gaan zitten alsof er geen gevaar is, maar hij moet waakzaam zijn. Het is nodig om tegenstand te bieden in de boze dag (de tijd voor de wederkomst van Christus). Paulus geeft daarom het bevel: neemt aan de gehele wapenrusting van God. (Efeze 6:13) De nadruk ligt op de gehele wapenrusting er mag dus niets vergeten worden te gebruiken tegen de aanvallen van de boze machten. Maar het belangrijkste wapen dat niet gemist mag worden bij het gebruiken van de andere wapens in de strijd is : het gebed.

De Messias en het vrederijk

 Dit opschrift staat boven deze profetie van Jesaja. Een opschrift dat de aandacht trekt. Een rijk van vrede? Dat lijkt vandaag een onbereikbaar ideaal, een illusie. De wereld is immers vol van allerlei conflicten. De vrede is ver te zoeken. Twist en onenigheid in de gezinnen; verstoorde maatschappelijke verhoudingen; politieke verwikkelingen; het is allemaal aan de orde van de dag.

Er gaat immers geen dag voorbij of je leest van moordpartijen, execu- ties en straatgevechten. Er is geen dag of ergens in de wereld wordt oorlog gevoerd, soms van beperkte omvang, maar de slachtoffers zijn vele. In een halve eeuw maakten we twee wereldoorlogen mee en de dreiging van een derde (atoom)-oorlog vervult de wereld met angst.

Altijd en overal smeult het vuur van de tweedracht, vaak onder- ; gronds, maar het kan zomaar oplaaien, aangewakkerd door haat, naijver, rivaliteit, wraakzucht, onverzoenlijkheid. In zo'n wereld spreekt de profeet over het vrederijk. Dat is geen waagstuk, ook geen utopie.

De profeet spreekt immers in naam van de HERE. En de HERE ver- telt ons geen sprookjes. Ja, het is waar, Jesaja's profetie klinkt bijna als een sprookje: " het kalf, de jonge leeuwen het mestvee zullen tezamen zijn. Een klei- ne jongen zal ze hoeden; de koe en de berin zullen samen weiden dan zal een zuigeling bij het hol van een adder spelen en naar het nest van een giftige slang zal een gespeend kind zijn hand uitstrekken "

Geen mensenwerk

De profeet tekent in dit beeld een toestand van volkomen vrede in de dierenwereld. Geen dier verscheurt meer het andere, een giftig dier doet geen kwaad meer. ~ "Men zal geen kwaad doen noch verderf stichten op gans mijn heilige berg, want de aarde zal vol zijn kennis des HEREN..." een toestand van volledige vrede, ook in de mensenwereld. Je kunt rustig en zonder enig gevaar overal gaan waar je maar wilt. Geen angst meer voor onverhoedse overvallen. Je hoeft geen kwaad meer te duchten, van niemand.

Het klinkt haast te mooi om waar te zijn. En toch, dat vrederijk zal komen. We mogen er op rekenen dat God zijn belofte vervult. Maar het is duidelijk dat dit vrederijk niet komt door de inspanning van mensen, van vredesconferenties en vredesbewegingen.

Natuurlijk heeft ieder mens de opdracht zich in te spannen voor de vrede tussen mensen en volken. De regeringen van de volken van de wereld moeten op elke verantwoorde manier de vrede bevorderen.

Helaas leert de geschiedenis dat al de inspanningen van mensen om r een toestand van blijvende vrede op aarde tot stand te brengen niets hebben opgeleverd. Dat komt omdat geen macht ter wereld in staat is de oorzaken van de on-vrede weg te nemen: de haat, de afgunst, de verschrikkelijke macht van de zonde in het hart van ieder mens.

Toch zal de toestand van vrede die Jesaja aankondigt, eenmaal werkelijkheid worden. Niet door het werk van mensen, maar door het werk van de Messias, Jezus Christus. Hij brengt het Messiaanse vrederijk.

In het voorafgaande hoofdstuk heeft de profeet eerst de ondergang beschreven van het machtige wereldrijk van Assur (hfdst. 10 : 5-34). Zoals het dát wereldrijk vergaan is, zo zal het iedere wereldmacht vergaan, die met God geen rekening wil houden. Ook dát bewijst de geschiedenis: Babylonië, Assyrië, Perzen en Meden, Griekenland, Ro- me -al die wereldrijken, het éne na het andere, zijn weggevaagd. Ook de machten uit later eeuwen als die van Napoleon en HitIer. Ze hebben een tijdlang de mensen de adem doen inhouden, maar ze kon- den niet standhouden: de HERE maakte er een einde aan.

Klein begonnen

Maar dat zal niet gebeuren met het vrederijk van de Messias. Dat rijk is ogenschijnlijk erg klein begonnen. Jesaja spreekt niet over een koning, die afkomstig is uit het eens zo roemrijke koningshuis van David. Dat had in de dagen van de profeet zijn glans al verloren. De profeet noemt met opzet de vader van David: Isaï. Dat was iemand zonder beroemde naam. Uit het gezin van vader Isaï heeft God destijds de jongste zoon David als koning over Israël uitgekozen. Maar Davids koningshuis heeft geen betekenis meer. Het is als een afgeknotte boom, "de tronk van Isaï". Die tronk lijkt dood, maar heeft toch nog levend~ wortels in de aarde. Uit die doodse tronk ziet de profeet een rijsje, een nieuwe loot te voorschijn komen: er komt nieuw leven in die oude stam.

Uit het verband is duidelijk dat die loot uit de oude stam de Messias is, de Here Jezus Christus. Op Hem zal de Geest van de HERE rusten, de Geest van wijsheid en (Openb. 1 : 4/5 : 6) verstand, van raad en sterkte, van kennis en vreze des HEREN. Zevenmaal wordt zo over de Geest gesproken, "de zeven Geesten" zoals Johannes Hem noemt in Openbaring. Dat getal zeven wijst erop dat Christus vol zal zijn met de Geest. Vandaar dat in het komende vrederijk recht en gerechtigheid zal heersen.

In zijn rechtspreken hoeft Christus niet alleen te rekenen met zaken die waarneembaar zijn, zoals een gewone rechter wel moet doen. Die (Joh. 2 : 25) moet afgaan op oor- en ooggetuigen. Maar de Christus kent het hart van de mens. Hij zal in het vrederijk het recht bestellen: schuldigen worden veroordeeld, onschuldigen vrijgesproken.

In het vrederijk van de Messias zullen recht en vrede heersen. Hoe kan dat? Omdat de aarde vol zal zijn van kennis des HEREN (vs. 9), , zoals de wateren de bodem van de zee bedekken. De volken zullen die "wortel van Isaï zoeken, ze zullen rust en vrede zoeken bij de Messias.

Het rijk wordt universeel

Het rijk begint heel klein: een rijsje, een nieuwe loot uit een afgestorven tronk. Maar het wordt geweldig groot: de "wortel van Isaï" zal staan als een "banier der natiën". Om de Christus zullen de volken van de wereld zich verzamelen, zoals soldaten zich verzamelen bij een banier .

Het vrederijk wordt internationaal, universeel: een wereldrijk

Maar de onderwerping aan de Vredevorst gaat niet met geweld of dwang gepaard. Als mensen uit allerlei volken de HERE leren kennen, eren en liefhebben, onderwerpen ze zich vrijwillig aan de heerschappij van Jezus Christus. Daarom heeft de kerk de opdracht (Matth. 28 : 19) ontvangen om het evangelie van het komende Koninkrijk te verkondigen (Marc. 16 : 15) aan alle volken.

Het vrederijk komt, maar zal nooit volledig tot stand komen zolang er zonde op de aarde is, zolang de wortel, de oorzaak van de onvrede niet is weggenomen.

De volledige doorbraak van het Messiaanse vrederijk zal er pas zijn op de nieuwe (vernieuwde) aarde en in de nieuwe (vernieuwde) hemel.