De grootheid van God

Je werd al eens gewezen (in Ps 27) op één van de meest opvallende kenmerken van een hebreeuws gedicht: het parallellisme: eenzelfde zaak, gebeurtenis of gevoel wordt (soms enkele malen) herhaald. In psalm 33 wordt in bijna elk vers één gedachte tweemaal uitgedrukt, telkens in andere woorden. De regels in zo'n vers lopen dus evenwijdig (parallel) en wel zo dat de tweede regel de eerste versterkt of verder uitwerkt.

De dichter heeft in deze psalm nog een ander kenmerk van de hebreeuwse dichtkunst toegepast: deze psalm heeft nl. evenveel verzen (22) als er letters zijn in het hebreeuwse alfabet. Men noemt dat wel een alfabetiserende psalm. Je vindt dat ook o.a. in Ps. 34 (het op- schrift niet meegerekend), Ps. 38 en b.v. Klaagliederen 4.

Klaagl. 4 heeft nog een ander kenmerk: elk van die 22 verzen begint met een volgende letter van het hebreeuwse alfabet. De eerste regel met de eerste letter (de alef) en de laatste regel met de laatste letter (de tau). Dat noemt men een alfabetisch gedicht. In onze vertaling is dat natuurlijk niet te zien. De meeste uitgaven van de Statenvertaling zetten echter de hebreeuwse letter nog vóór elk vers. Er zijn ook alfabetische psalmen b.v. ps. 112 en ps. 119. In een uitgave van de statenvertaling kun je zien, dat Ps. 119 door deze beginletters in 22 delen is verdeeld, ieder van acht verzen.

De inhoud van psalm 33

Psalm 33 bezingt de majesteit van de Schepper, de kracht van zijn woord en de schittering van zijn werk. De psalm bestaat uit drie delen: een inleiding (vers 1-3), een loflied (vers 4-19) en een slot (vers 20-22). Wellicht moeten we ook bij deze psalm denken aan het optreden van verschillende koren of zangers.

De inleiding roept op voor de HERE een lofzang, een nieuw lied te zingen. Gods werken zijn zo ontzagwekkend, dat de gelovigen nieuwe woorden zullen vinden om Hem te loven. Die oproep wordt gericht tot de "rechtvaardigen", de "oprechten". (Let op het mooie parallellisme in dit eerste vers.) Die rechtvaardigen, die oprechten zijn de mensen die de HERE met heel hun hart liefhebben en die in het verbond met Hem willen leven. De blijdschap over de trouw van de HERE aan wat Hij in zijn verbond beloofde moet in de eredienst luid opklinken. De snaarinstrumenten , citer en harp en de blaasinstrumenten-geschal horen er bij !

In vers 4 begint het loflied. Waarom zo'n jubelend gezang? De dichter zegt het direct in vers 4: Wat de HERE zegt, zijn woord, is waar en betrouwbaar. Juist wat dat woord uitwerkt bewijst die trouw. Zo versterkt de dichter dus in de tweede regel, wat hij in de eerste heeft gezegd.

Vers 5 is daar weer een herhaling en versterking van, je zou kunnen zeggen: een dubbel parallellisme. Bij de mensen is er vaak een tegenstelling tussen recht en barmhartigheid. Niet bij de HERE.

IHij bemint het recht en is tegelijk goedertieren, voor wie óók de (Ps. 85 : 11, 12) gerechtigheid lief heeft. Gods goedertierenheid betekent: Hij is trouw aan zijn verbond; aan wat Hij heeft beloofd.

De aarde is vol van die goedertierenheid. De HERE is immers de grote Schepper van alle dingen (vers 6-9). De dichter wijst eerst op de hemelen, op het majestueuze sterrenleger en vervolgens op de machtige zee: twee ontzagwekkende maaksels van Gods hand. Hoe ontstonden ze? Alleen door zijn Woord. Hij sprak en toen waren ze er! De heidenen vrezen die machten en aanbidden ze. Maar de bewoners van de wereld moeten de HERE vrezen, voor Hém ontzag hebben.

Want ook de mensenwereld wordt door Hem beheerst. De machtige, opstandige volken zijn als niets voor Hem. Wat de HERE heeft (Jes. 40 : 15) besloten gebeurt: zó verloopt de wereldgeschiedenis. En daarom (vs. 12): gelukkig het volk dat Hem dient. Dat is geen verdienste van dat volk; God koos in die tijd deze natie als zijn volk (Israël). Nu kan dat volk zich veilig weten. Want de HERE regeert. Aan zijn oog ontgaat niets (vs. 13, 14), zelfs de gedachten van de mensen staan onder zijn bestuur (vers 15).

Alles waar mensen op zouden kunnen vertrouwen buiten Hem, heeft geen enkele betekenis (16, 17). Maar wie Hem vrezen kunnen rekenen op zijn bescherming (18, 19). Vandaar het slot: een belijdenis (20, 21) en een gebed (22). Lang wachten en uitzien? Ja, maar altijd zekerheid.

Smeekgebed van een oprechte die in grote benauwdheid is

Verberg mij in de schaduw van uw vleugels 8 Bewaar mij als de appel van het oog, berg mij, in de schaduw van uw vleugelen, 9 voor de goddelozen die mij geweld aandoen, voor de vijanden die mij naar het leven staan . (psalm 17:8b)

Vijanden staan hem naar het leven, hebben het op zijn ondergang gemunt. Daar moet u ook maar op rekenen als u de Here vreest. Als u uit genade overgelopen bent uit het kamp van de vorst der duisternis naar het kamp van vorst Immanuël zal de satan voor u een brullenden leeuw worden die loert om u te verslinden. 

Wat doet David in die nood? Wat u in uw nood ook moet doen: de toevlucht nemen tot de Here in het gebed. En dat weet u: bidden is nood bij God brengen. Dat gebed heeft een bijzonder begin in de eerste vijf verzen. Hij beroept zich daar voor de Here op zijn onschuld. Hij zegt: Here hier is mijn hart, ik leg het voor U de Alwetende open, kijkt U er maar in. Want dat kan lijden bij deze man: hij wandelt in de wegen van de Here. 

Kan dat bij u ook lijden? 

Immers, dit is een bijbels kenmerk van een kind van de Here: leven in de wetenschap dat de Here het hart aanziet.  Het gaat hem of haar niet in de eerste plaats om de buitenkant maar om de binnenkant. U ook? Dit beroep op zijn onschuld in de tegenwoordigheid van de Here is een belangrijke voorwaarde voor de bede die volgt in de verzen 6 - 12. 

Wat ik met voorwaarde bedoel?  Wat de dichter van psalm 66 in vers 18 schrijft: “Had ik naar ongerechtigheid met mijn hart gezien, de Here zou niet gehoord hebben.” Ik zeg ’t maar met die oude woorden omdat ik geen betere weet - de vreze des Heren geeft veel vrijmoedigheid aan de troon van de genade. Maar het omgekeerde is ook waar: wie de zonde bewust aan de hand houdt moet daar niet op rekenen. Immers, de zonde heeft scheiding gemaakt tussen de Here en ons, maakt nog scheiding en zal dat blijven doen. Daarom, als u graag verborgen omgang met de Here hebt en houdt - en wie zou dat niet graag willen? - leid dan een nauw leven, ver van de zonde en wereld.

Nu komt het tekstvers,  8b. Voor ons oog doet zich het intieme beeld voor van een vogel die haar jongen beschermt onder de vleugels, waarschijnlijk tegen de hitte. En wel op zo’n wijze dat de jonge vogeltjes onttrokken worden aan de waarneming door anderen: zij zijn er helemaal door verborgen. 

Net zoals Josebat prins Joas verborg in een van de tempelkamers zodat Athalia hem niet meer kon vinden: een veilige schuilplaats. Het woord ‘verbergen’ in de grondtekst is de meest wezenlijke uitdrukking van de door de Here - let op de verbondsnaam! - gegarandeerde bescherming. 

Hij staat daar Zelf voor in

Gegarandeerd wil zeggen: Hij staat daar Zelf voor in. Soms kunt u het zelfs letterlijk opvatten: Gods huis, Zijn tempel waar de bedrukten en noodlijdenden in Israël een veilig onderkomen konden vinden onder de vleugels van de engelenfiguren op het verzoendeksel  van de ark. Een  prachtig beeld!  

Ja, als u het in de zonde en de wereld niet meer vinden kunt en er bij niemand voor u heil is - en dat is er ook niet - en u als een asielzoeker over de aarde zwerft: naar het heiligdom van de Here toe! “Naar d’ark die van Gods gunst getuigt.” Kom, zondaar, zondares, naar de plaats waar de vloekende, u veroordelende en eisende heilige wet van de Here onder het verzoendeksel - de gerechtigheid van de Here Jezus - gelegd is en waarvandaan de Here van vrede spreekt. 

Voor dat heiligdom hoeft u geen dure vliegreis naar Jeruzalem te maken. Integendeel: waar de Here Jezus is, daar is het heiligdom. En waar is Hij dan? In Zijn Woord en in Zijn instellingen, de sacramenten, het gebed, de binnenkamer.  

Wilt u Zijn hulpvaardige nabijheid ervaren

Dan moet u daar zijn. Waarom horen we zo weinig getuigen van de ervaring van Gods verlossende nabijheid? Natuurlijk, omdat die vaak niet eens gemist wordt; maar ook omdat we dat heiligdom leeg laten staan, of - om terug te keren naar de tekst - omdat we zo weinig de toevlucht nemen tot de vleugels van de Here! 

Dat Hebreeuwse woord voor vleugels kan trouwens ook vertaald worden met ‘zoom’ of ‘boord’. De was de rand of onderkant van een lang gewaad zoals men dat in Israël droeg. Waarschijnlijk zinspeelt Ruth daar op als zij ’s nachts op de dorsvloer tegen Boaz - die haar moet vrijkopen -  zegt: “breid dan uw vleugel uit over uw dienstmaagd, want u bent de losser.” Je zou het ook zo kunnen zeggen: neem mij, dak- en thuisloze onder uw wettige hoede en bescherming door mij tot uw vrouw te maken. Dat is nu het ware geloof.

We hebben dus nu  gezien wat we verstaan moeten onder de ‘vleugels’ van de Here

Daarmee wordt Zijn genadige liefde bedoeld die Hij als een scherm uitstrekt over de Zijnen waardoor  ze in Zijn  beschuttende gemeenschap mogen verkeren. Zo zingen we dat toch met mond én hart in ps. 46: God is een Toevlucht voor de Zijnen? Beste lezer, kent en hebt u die Toevlucht?  

Nu vervolgen we de tekst en kijken we naar het woord ‘schaduw’ en dan met name midden in de zomer. Het is de koele plek waar de felle zonnestralen ons niet kunnen bereiken. Daarbij moeten we bedenken dat het in Israël en in het Midden-Oosten  niet alleen warmer is dan bij ons, maar - en dat is heel belangrijk voor het begrijpen van de tekst- de zon staat ook veel steiler aan de hemel. Zonder bescherming buiten zijn is dan niet ongevaarlijk. 

Dat zien we bij Jona. En omdat de zon zo steil aan de hemel staat is de schaduw veel korter en kleiner dan in Nederland. Wil je er gebruik van maken dan moet je heel dicht bij datgene zijn wat de schaduw teweegbrengt zoals een muur of boom. 

Een prachtig voorbeeld daarvan lezen we in Hooglied 2:3. Salomo’s bruid, Sulamit roemt daar haar geliefde als volgt: “Als een appelboom onder de bomen van het woud, zo is mijn Liefste onder de zonen; ik heb grote lust in Zijn schaduw, en zit er onder, en Zijn vrucht is mijn gehemelte zoet.”  

En in Jes 25:4: “Want Gij zijt den arme een Sterkte geweest, een Sterkte den nooddruftige, als hem bange was; een Toevlucht tegen de vloed, een Schaduw tegen de hitte.”  Schaduw betekent dus:  Geborgen zijn in God voor tijd en eeuwigheid. Daar kan geen levensverzekering tegen op! Waartegen geborgen?  Tegen de hitte van de zon. Dat moeten we hier niet letterlijk opvatten maar geestelijk. 

Hitte

Voor Gods kinderen kan ‘hitte’ verschillende dingen uitdrukken. In de eerste plaats  wordt er door verstaan de vervolging en haat van mensen vanwege het geloof.  ‘Hitte’ is ook een beeld van de aanvechtingen door de satan en tenslotte worden er de vele verdrukkingen mee bedoeld die het deel zijn van alle ware gelovigen op weg naar Sion. 

Maar er is in de Bijbel ook nog sprake van een andere ‘hitte’. Dat is de ‘hitte’ van de toorn van God tegen de zonde die brandt tot in de diepte van de hel. Die ‘hitte’ waaronder de Here Jezus het uitkermde in ps. 22 “Wat hitte doet mij branden!”

Ik keer weer terug naar de tekst. Letterlijk vertaald staat er in het Hebreeuws: “In de schaduw van Uw vleugels, bescherm mij!” Hoe? Is dat uw vraag? Loopt u daar mee? Dan bent u gelukkig! En ongelukkig bent u als u nog nooit met die vraag geworsteld hebt! 

Hier volgt het antwoord

Lees en beoefen het! Zoals je in Israël heel dicht moet zijn bij datgene wat schaduw verschaft, zo moet je heel dicht bij de Here leven door de tere vreze Gods.  

Met deze  oude en  onvervangbare  woorden  bedoelt de Bijbel een leven in het spoor van Gods heilzame geboden, een leven waar niets mee door kan. Ja, maar wie kan er dan zalig worden? Nee, inderdaad, vanuit zichzelf is daar niemand toe bekwaam. Deze praktijk kan dan ook alleen beoefend worden door het ware geloof dat door de liefde werkzaam is! Het zielscontact met de Here Jezus.  Immers dat doet het geloof: het verenigt een zondaar op het aller-innigst met de Here.

Persoonlijke toepassing

1) U, die onder het gevoel van de ‘hitte’ van Gods ongenoegen over uw zonden door het geloof  uit genade de toevlucht hebt genomen tot de bedekkende gerechtigheid van de Here Jezus Christus en bij Hem rust, verkoeling, vrede en bescherming hebt gevonden: blijf door het levend geloof dicht bij Hem en kruip diep weg in Zijn bloedwonden!  Immers, Hij heeft de hitte van Gods gramschap geblust!

2) U, die die hitte in uw geweten gevoelt branden: doe wat Ruth deed. Zij zei tegen Boaz: “breid dan uw vleugel uit over uw dienstmaagd, want u bent de losser”. Zeg dat door het geloof tegen de Here Jezus Christus, een Man, geweldig van vermogen, de ware Losser.

3) U, voor wie het bovenstaande vreemde taal is: Zonder geloof en bekering staat u bloot aan de verzengende hitte van de toorn van het Lam die losbrandt op de jongste dag. In de Naam des Heren: breek met uw zondig leven en neem door het geloof de toevlucht onder de schaduw van Christus vleugelen!